Browsing Tag

Ziemie Zachodnie i Północne

Mit Ziem
Historia Polski, Książki,

Mit Ziem Odzyskanych w literaturze. Postkolonialny(...)

  • Autor:  Arkadiusz  Kalin
  • Wydawca:  Akademia  im.  Jakuba  z  Paradyża,  Gorzów  Wielkopolski  2019
  • ISBN:  978-83-65466-84-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  628

Praca habilitacyjna Arkadiusza Kalina poświęcona jest problematyce kulturowej mitu politycznego Ziem Odzyskanych i jego reprezentacji w twórczości literackiej. Po II wojnie światowej mit Ziem Odzyskanych stał się oficjalną narracją. W początkach Polski Ludowej ukazywanie w literaturze procesów kolonizacyjnych odnoszących się do Ziem Odzyskanych miało wywierać istotny wpływ na kształtowanie postaw społecznych w państwie.

Wskazany przez autora przykład Ziemi Lubuskiej reprezentuje założenia politycznego mitu Ziem Odzyskanych. Zagospodarowanie terenów leżących w ujściu Warty i w środkowym biegu Odry wymagało wysiłków w celu kolonizacji kulturowej – procesu budowy świadomości polskości tego regionu, co znalazło swoje odzwierciedlenie m. in. w literaturze.

Mazur_Z badań
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Z badań nad stosunkiem mieszkańców Ziem Zachodn(...)

  • Opracowanie:  Zbigniew  Mazur
  • Przygotowanie do druku:  Maria  Wagińska-Marzec
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 30
  • ISBN:  978-83-66412-21-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  168 s., [40] s. tablic

Przeprowadzone w latach 1995-1996 rozmowy z przedstawicielami lokalnych elit intelektualnych Ziem Zachodnich i Północnych zaangażowanymi w budowanie powojennej rzeczywistości przyniosły wiele interesujących spostrzeżeń dotyczących zagadnień związanych z wielowarstwową spuścizną historyczną tych regionów. Spotkania te ukazały, jak odmienne było podejście różnych grup społecznych wobec zastanego krajobrazu kulturowego, na co składało się wiele czynników.

Opublikowany obecnie raport, będący efektem prac podjętych w ramach zainicjowanego przez Zbigniewa Mazura interdyscyplinarnego projektu badawczego realizowanego w latach 90. w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, pozwala lepiej zrozumieć dylematy, przed jakimi stawała wówczas ludność napływowa, a także lokalne władze oraz osoby, które z racji pełnionych funkcji sprawowały pieczę nad przejętą spuścizną.

ZZiP Nowe Konteksty
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe ko(...)

  • Redakcja:  Małgorzata  Bukiel,  Andrzej  Sakson,  Cezary  Trosiak
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 29
  • ISBN:  978-83-66412-19-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  414, [1] s., [36] s. tablic

Migracje na Ziemie Zachodnie i Północne po II wojnie światowej rozpoczęły zupełnie nowy etap w formowaniu się więzi i relacji w społeczeństwie polskim. Procesy te zachodziły w bardzo zróżnicowany sposób, gdyż specyfika kulturowa poszczególnych regionów stwarzała odmienne warunki bytowe dla przybywających osób.

Autorzy kilkunastu tekstów zebranych w książce Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty  zwracają uwagę na różne kwestie istotne dla formowania się współczesnego społeczeństwa w Polsce XX i początku XXI wieku. Badacze analizują poszczególne zjawiska, zachodzące w społecznościach lokalnych i regionalnych na terenach przyłączonych do Polski po II wojnie światowej.

Całości publikacji dopełnia bibliografia wybranych prac Andrzeja Kwileckiego (1928-2019), uczonego szczególnie zasłużonego w dziedzinie badania przemian społecznych zachodzących na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Wańkowska_Tamte lata
Historia Polski, Książki,

Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leut(...)

  • Autor:  Joanna  Wańkowska-Sobiesiak
  • Tłumaczenie:  André  Schmeier
  • Wydawca:  Olsztyńskie  Stowarzyszenie  Mniejszości  Niemieckiej,  Olsztyn  2019
  • ISBN:  978-63-922509-8-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  280

Joanna Wańkowska-Sobiesiak, autorka kilkunastu publikacji dotyczących historii Warmii i Mazur, tym razem przybliża dzieje dwóch szkół utworzonych po II wojnie światowej: Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich oraz Warmińskiego Uniwersytetu Ludowego w Jurkowym Młynie. Szkoły te miały przygotowywać młodych mieszkańców dawnych Prus Wschodnich do życia w polskiej rzeczywistości.

Pisarka rozpoczyna od przytoczenia udokumentowanych faktów związanych z kilkuletnią działalnością obu uniwersytetów ludowych, jednak najważniejszą częścią dwujęzycznej polsko-niemieckiej książki Tamte lata, tamci ludzie = Diese Jahre, diese Leute są rozmowy z ostatnimi żyjącymi świadkami powojennej historii. Dziesięcioro rozmówców opowiada autorce o swoich doświadczeniach związanych z MUL i WUL. W publikacji zawarto też dodatek Zapomniane słowa, słownik mazurskich słów, zwrotów i powiedzonek spisanych wiele lat temu przez Käte Zieziulewicz, Mazurkę z Mikołajek – świadectwo zanikającego na naszych oczach dawnego świata Mazurów.

Sakson_Nowe społeczeństwo
Aktualności, Historia Polski, Książki,

Nowe społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnyc(...)

  • Autor:  Andrzej  Sakson
  • Wydawca:  Wydawnictwo Naukowe Wydziału  Nauk  Politycznych  i  Dziennikarstwa  UAM,  Poznań  2020
  • ISBN:  978-83-65817-29-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  225, [1]

Autor publikacji analizuje 75 lat tworzenia się społeczeństwa Ziem Zachodnich i Północnych, począwszy od migracji przez powstawanie polskiej administracji i zagospodarowanie, aż po kwestię rodzenia się nowego społeczeństwa postmigracyjnego. Andrzej Sakson przedstawia specyfikę przemian społecznych poszczególnych ziem pogranicza, uwzględniając też odmienności wynikające z różnego sąsiedztwa: Niemiec, Czech i Rosji (Obwodu Kaliningradzkiego). Książka nawiązuje do pamięci o przeszłości i polityki historycznej, w tym rozrachunków z II wojną światową, a także prezentuje przemiany etosu Ziem Odzyskanych od 1945 roku do dziś.

ZZiP w kinematografii
Historia Polski, Książki,

Ziemie Zachodnie i Północne w polskiej kinematog(...)

  • Redakcja:  Maciej  Kowalski,  Tomasz  Sikorski
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Uniwersytetu  Szczecińskiego,  Szczecin  2019
  • Seria:  „Film. Historia i konteksty”,  t. 3
  • ISBN:  978-83-7972-290-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  252

Obraz Ziem Zachodnich i Północnych prezentowany przez powojenne polskie kino nie jest jednolity. W kolejnych dekadach PRL obraz ten ulegał zmianom, w zależności od polityki ówczesnych władz państwowych. Początkowo stawiały one na integrację i stabilizację nowego poczucia tożsamości, by w latach siedemdziesiątych XX wieku dojść do przekonania, że obecność motywu Ziem Odzyskanych  na ekranie nie jest już konieczna.

Autorzy poszczególnych tekstów zebranych w niniejszym tomie studiów ukazują ewolucję obrazu kinowego Ziem Zachodnich i Północnych – od poetyki socrealistycznej poprzez eksperymenty psychologiczne i warsztatowe lat pięćdziesiątych do swobodniejszej narracji w kolejnych latach, tak w produkcjach fabularnych, jak i dokumentalnych. Bogactwo poruszanej tematyki sprawia, że w publikacji omówiono tylko wybrane problemy, otwierając perspektywy do dalszych badań naukowych.