Browsing Category

Książki

Bezduszni
Historia Polski, Książki,

Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych

  • Autor:  Kalina  Błażejowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo Czarne,  Wołowiec  2023
  • Seria:  „Reportaż – Wydawnictwo Czarne”
  • ISBN:  978-83-8191-758-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  325, [3]

O polskich ofiarach nazistowskiego programu eutanazji wiadomo niewiele. To, co udało się ustalić, nie dotarło do powszechnej świadomości, mimo że ofiar tych było co najmniej dwadzieścia tysięcy, a po raz pierwszy komory gazowej Niemcy użyli do zgładzenia pacjentów szpitala psychiatrycznego w Owińskach koło Poznania.

Na wybranych przykładach – dziecięcej kliniki psychiatrycznej w Lublińcu, szpitala psychiatrycznego dla dorosłych w Gostyninie oraz domu opieki w Śremie – autorka Bezdusznych opowiada o zagładzie pacjentów szpitali psychiatrycznych i mieszkańców domów opieki w okupowanej Polsce. Błażejowska opisuje wszystkie grupy ofiar: od dzieci po najstarszych, od chorych neurologicznie lub psychicznie po niepełnosprawnych i niesamodzielnych. Książka przywraca pamięć o zagładzie osób przeznaczonych przez nazistów do likwidacji jako życie niewarte życia.

Wdowiński_A my
Historia Polski, Książki,

A my nie jesteśmy wybawieni

  • Autor:  Dawid  Wdowiński  (1895-1970)
  • Redakcja: Martyna Grądzka-Rejak
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Instytutu  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2023
  • ISBN:  978-83-8229-708-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  237, [3] s., [48] s. tablic

W 2023 roku obchodzono 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. W nawiązaniu do tych wydarzeń wydano przekład wspomnień Dawida Wdowińskiego, zaangażowanego w działalność Żydowskiego Związku Wojskowego. Jego zapiski stanowią ważne źródło do studiów nad dziejami getta warszawskiego oraz toczącego się tam powstania.

Wspomnienia Wdowińskiego po raz pierwszy opublikowano w Stanach Zjednoczonych (And We Are Not Saved, 1963), a w 1970 roku ukazało się ich tłumaczenie na język hebrajski. Obecne wydanie jest pierwszą publikacją tekstu w języku polskim.

Die dreckige
Książki, Stosunki międzynarodowe,

Die dreckige Seidenstraße. Wie Chinas Wirtschafts(...)

  • Autor:  Philipp  Mattheis
  • Wydawca:  Wilhelm  Goldmann  Verlag,  München  2023
  • ISBN:  978-3-442-31715-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  281, [1]

Choć chiński system polityczny i łamanie w nim praw człowieka są nie do pogodzenia z zachodnimi wartościami demokratycznymi, Niemcy wprowadziły zasadę zmiany poprzez handel, spodziewając się, że Chiny zmienią się wraz ze wzrostem dobrobytu. Stało się jednak odwrotnie: Chiny zamykają się na świat zewnętrzny, jednocześnie zyskując ogromne wpływy gospodarcze i polityczne. Partia Komunistyczna podważa demokratyczne rządy i zachodnie liberalne normy kapitalistyczne oraz wspiera reżimy autorytarne, a prawa człowieka i ochrona środowiska nie odgrywają w Chinach żadnej roli.

Philipp Mattheis podróżował po krajach, przez które przebiegają nowe Jedwabne Szlaki: od Kazachstanu po Węgry, od Sri Lanki po Gruzję, od Grecji po Niemcy. Dziennikarz, wieloletni korespondent prasy niemieckiej specjalizujący się w kwestiach dalekowschodnich, obnaża mechanizmy oraz konsekwencje chińskiej gospodarki i geopolityki, wzywając do ponownego przemyślenia relacji z Chinami.

Sakson Mazur
Historia Polski, Książki,

Andrzej Sakson. Mazur z wyboru

  • Autor:  Martyna  Siudak
  • Wydawca:  Oficyna  Retman,  Dąbrówno  2023
  • ISBN:  978-83-62552-43-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  189, [3]

Publikacja  Andrzej Sakson. Mazur z wyboru  to reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom sprawy mazurskiej. Autorka porusza temat mniejszości narodowych i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne.

Oparta na rzetelnej kwerendzie tekstów naukowych oraz wywiadach z bohaterem i jego otoczeniem książka ukazuje nie tylko biografię i drogę naukową związanego przez wiele lat z Instytutem Zachodnim profesora Andrzeja Saksona, ale także jego ustalenia naukowe. Interesująca opowieść o tożsamości Mazurów wybrzmiewa tu przez pryzmat badacza tej społeczności.

Wielkopolanie 44
Historia Polski, Książki,

Wielkopolanie ’44. Jak mieszkańcy Wielkopol(...)

  • Autor:  Agnieszka  Cubała
  • Wydawca:  Dom  Wydawniczy  Rebis,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-8188-547-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  421

Podczas II wojny światowej wielu mieszkańców Kraju Warty, którzy zostali wysiedleni lub zmuszeni do ucieczki, przedostało się do stolicy, gdzie włączali się w działalność konspiracyjną, a w 1944 roku stanęli do walki w Godzinie „W”.

Agnieszka Cubała w swojej książce zebrała informacje o Wielkopolanach – uczestnikach powstania warszawskiego (w tym o Edwardzie Serwańskim, po II wojnie światowej związanym z Instytutem Zachodnim). Obszerny aneks publikacji zawiera alfabetycznie uszeregowane krótkie biogramy 1041 mieszkańców Wielkopolski, którzy zaangażowali się w ten narodowy zryw.

Kościoły Żary
Historia Polski, Książki,

Kościoły i ich wyposażenie na terenie miasta or(...)

  • Autorzy:  Anna  Polak,  Paweł  Karp
  • Wydawca:  Muzeum  Pogranicza  Śląsko-Łużyckiego,  Żary  2022
  • ISBN:  978-83-951920-4-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  115

Publikacja wydana przez Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach włącza się w nurt badań nad dziedzictwem kulturowym ziem przyłączonych do Polski po 1945 roku. Na potrzeby realizowanego projektu autorzy wykonali badania terenowe, dokumentując obecny stan i straty poniesione w wyposażeniu świątyń na terenie miasta i gminy Żary.

Anna Polak i Paweł Karp pokrótce przybliżają proces włączania Żar i okolic do Polski po II wojnie światowej, a następnie ukazują wybrane obiekty sakralne, począwszy od tych, które utraciły swoje wyposażenie. Odrębne miejsce poświęcono świątyniom obecnie nieistniejącym lub pozostającym w stanie ruiny. Całość wzbogaca obszerny materiał fotograficzny, obejmujący zarówno zdjęcia archiwalne – m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego –  jak i wykonane współcześnie przez autorów.

Region czy regiony
Historia Polski, Książki,

Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne,(...)

  • Redakcja  naukowa:  Wojciech  Kucharski,  Adam  Makowski,  Andrzej  Sakson,  Brygida  Solga,  Grzegorz  Strauchold,  Ryszard  Tomkiewicz
  • Wydawca:  Ośrodek  „Pamięć  i  Przyszłość”,  Wrocław  2022
  • ISBN:  978-83-963893-9-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  717, [2]

Ziemie Zachodnie i Północne wiąże wewnętrznie jedno z najbardziej kluczowych wydarzeń dziejowych, jakim była II wojna światowa. W jej wyniku dokonały się znaczące procesy, których następstwa trwają do dzisiaj: zmiana przynależności państwowej tych terenów, niemal całkowita wymiana ludności, zmiana struktury etnicznej i wyznaniowej, a zatem również zmiana języka, kodów kulturowych oraz strategii politycznych. Przerwana została wówczas ciągłość pamięci. Pozostał krajobraz przyrodniczy i kulturowy, dziedzictwo nierzadko sięgające korzeniami średniowiecza, a także, mimo zniszczeń, dość duży potencjał gospodarczy.

Publikacja nie daje ostatecznej odpowiedzi na tytułowe pytanie: Region czy regiony. Jest to raczej próba zmierzenia się z tym zagadnieniem przez 37 autorów reprezentujących różne ośrodki badawcze, w tym Instytut Zachodni. Celem jest dostarczenie różnorodnych danych, także statystycznych, do analizy wskazanego problemu i przedstawienie możliwych odpowiedzi.

Mit Ziem
Historia Polski, Książki,

Mit Ziem Odzyskanych w literaturze. Postkolonialny(...)

  • Autor:  Arkadiusz  Kalin
  • Wydawca:  Akademia  im.  Jakuba  z  Paradyża,  Gorzów  Wielkopolski  2019
  • ISBN:  978-83-65466-84-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  628

Praca habilitacyjna Arkadiusza Kalina poświęcona jest problematyce kulturowej mitu politycznego Ziem Odzyskanych i jego reprezentacji w twórczości literackiej. Po II wojnie światowej mit Ziem Odzyskanych stał się oficjalną narracją. W początkach Polski Ludowej ukazywanie w literaturze procesów kolonizacyjnych odnoszących się do Ziem Odzyskanych miało wywierać istotny wpływ na kształtowanie postaw społecznych w państwie.

Wskazany przez autora przykład Ziemi Lubuskiej reprezentuje założenia politycznego mitu Ziem Odzyskanych. Zagospodarowanie terenów leżących w ujściu Warty i w środkowym biegu Odry wymagało wysiłków w celu kolonizacji kulturowej – procesu budowy świadomości polskości tego regionu, co znalazło swoje odzwierciedlenie m. in. w literaturze.

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

Niemiecki zbrodniarz
Historia Polski, Książki,

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakows(...)

  • Autor:  Joanna  Lubecka
  • Wydawca:  Ośrodek  Myśli  Politycznej ; Instytut  Pamięci  Narodowej,  Kraków  2021
  • Seria:  „Studia i Analizy”,  t. 37
  • ISBN:  978-83-66112-46-9 ; 978-83-8229-303-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  392

Joanna Lubecka przedstawia krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, w których po II wojnie światowej sądzono niemieckich zbrodniarzy wojennych. Autorka ukazuje atmosferę panującą  wokół procesów oraz dylematy prawne, z którymi konfrontowani byli polscy prawnicy.

Publikacja przybliża także sylwetki niemieckich oskarżonych oraz kładzie nacisk na zasługi polskich prawników w kwestii uznania działań okupantów za konsekwentnie realizowany plan eksterminacji narodu polskiego.

Starsze