Browsing Category

Historia Polski

LEAD Technologies Inc. V1.01
Historia Niemiec, Historia Polski,

Kulturtransfer und auswärtige Kulturpolitik. Akte(...)

  • Redakcja:  Julia  Röttjer,  Regina  Wenninger,  Paweł  Zajas
  • Wydawca:  Harrassowitz  Verlag,  Wiesbaden  2023
  • Seria:  „Veröffentlichungen  des  Deutschen  Polen-Instituts  Darmstadt”,  Bd. 38
  • ISBN:  978-3-447-11914-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  VI, 199

Historia stosunków niemiecko-polskich po 1945 roku jest skomplikowana politycznie, a zarazem owocna kulturowo. Dzieje tych relacji omawiają artykuły dotyczące historii literatury, sztuki, muzyki i filmu, rzucając światło na różnorodne powiązania między sferą kulturalną i polityczną.

Autorzy tekstów zadają pytania o relację między kulturą a polityką. W jaki sposób polityka instrumentalizuje kulturę, w jaki sposób kultura wykorzystuje politykę? Jakie rozbieżności istnieją pomiędzy próbami kontroli politycznej z jednej strony a nieodłączną dynamiką kontaktów kulturowych z drugiej?

LEAD Technologies Inc. V1.01
Historia Niemiec, Historia Polski,

Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III(...)

  • Autorzy:  Dieter  Schenk,  Witold  Kulesza
  • Tłumaczenie:  Ewa  i  Grzegorz  Bluszczowie
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Uniwersytetu  Łódzkiego,  Łódź  2023
  • ISBN:  978-83-8142-775-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  595

Kariera Arthura Greisera rozpoczęła się od wstąpienia do NSDAP. Jako funkcjonariusz partii narodowosocjalistycznej przeszedł wszystkie szczeble awansu, wykazując własną inicjatywę w realizacji zbrodniczego planu likwidacji wszystkiego, co świadczyło o polskości ziem, które miał zniemczyć.

Dieter Schenk i Witold  Kulesza szczegółowo omawiają etapy rozpoczętej w Gdańsku kariery Greisera oraz kształtowanie się osobowości nazistowskiego funkcjonariusza odpowiedzialnego za ludobójstwo dokonane na Polakach i Żydach. Autorzy przedstawiają dowody zbrodni oraz wyjaśniają złożone zagadnienia historyczne i prawne.

Proces Greisera był pierwszym, jaki został przeprowadzony przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w 1946 roku. Prekursorsko określono w nim zasady odpowiedzialności karnej ludobójcy, który własnoręcznie nikogo nie uśmiercił. Przed Trybunałem oskarżony nie przyznał się do winy i twierdził, że nie wiedział o zarzucanych mu zbrodniach, za dokonanie których według niego odpowiedzialni byli tylko Hitler i Himmler.

Warschauer Aufstand
Historia Niemiec, Historia Polski,

Der Warschauer Aufstand 1944

  • Autor:  Stephan  Lehnstaedt
  • Wydawca:  Reclam,  Ditzingen  2024
  • Seria:  „Kriege  der  Moderne”
  • ISBN:  978-3-15-011483-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  160

Powstanie Warszawskie jest do dziś symbolem polskiego bohaterstwa i pragnienia wolności w czasie II wojny światowej. Na zryw powstańczy niemieccy okupanci odpowiedzieli skrajną brutalnością: masowymi egzekucjami i deportacjami, a następnie systematycznym niszczeniem stolicy.

W 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego ukazała się publikacja w języku niemieckim, wydana na zamówienie Bundeswehry. Książka została napisana dla niemieckiego czytelnika, którego wiedza na temat wydarzeń II wojny światowej jest niewielka. Niemiecki historyk Stephan Lehnstaedt przyznaje, że nie napisał tej książki dla kolegów po fachu: „napisałem ją dla każdego, kto chce wiedzieć, dlaczego Powstanie Warszawskie 1944 roku jest ważne do dziś. Dla Polaków i dla Niemców”.

LEAD Technologies Inc. V1.01
Historia Polski, Książki,

Mikołaj Wasik. Pierwszy wójt Dąbrówna

  • Autor:  Wojciech  Brojer
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Twins,  Dąbrówno  2023
  • ISBN:  978-83-943534-4-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  114, [2]

Najstarszy w Polsce pomnik Powstania Warszawskiego znajduje się w Dąbrównie, mazurskim miasteczku w powiecie ostródzkim. Pomnik został zbudowany 1 sierpnia 1946 roku w drugą rocznicę wybuchu Powstania przez Mikołaja Wasika (1898-1977), pierwszego powojennego wójta Dąbrówna.

Wojciech Brojer opowiada o burzliwych losach Wasika, w II Rzeczypospolitej żołnierza Wojska Polskiego, uczestnika Bitwy Warszawskiej 1920, obrońcy stolicy we Wrześniu 1939, powstańca warszawskiego, a po II wojnie samorządowca inwigilowanego przez aparat przemocy komunistycznego państwa.

Smukała obóz
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Niemiecki obóz przesiedleńczy w Smukale (1941-19(...)

  • Autor:  Mateusz  Maleszka
  • Wydawca:  Instytut Pamięci Narodowej,  Bydgoszcz,  Warszawa  2023
  • Seria:  „Publikacje  Delegatury  IPN  w  Bydgoszczy”,  t. 1
  • ISBN:  978-83-8229-813-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  118, [2] s., [8] s. tablic

We wrześniu 1941 roku na terenie przedwojennej fabryki „Karbid Wielkopolski” w Smukale (dziś dzielnica Bydgoszczy) okupanci hitlerowscy utworzyli niemiecki obóz przesiedleńczy. Wysiedlano tam całe wielopokoleniowe rodziny. Obóz został zlikwidowany w lutym 1943 roku, a pozostałych więźniów przeniesiono do obozu w Potulicach.

Mateusz Maleszka opisuje funkcjonowanie i znaczenie niemieckiego obozu przesiedleńczego w Smukale jako elementu niemieckiej polityki ludobójczej realizowanej w czasie II wojny światowej na terenie Pomorza Gdańskiego. Ważną częścią publikacji jest imienna lista 334 osób, które zmarły w obozie.

Nie budujemy
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski, Niemcoznawstwo,

Nie budujemy IV Rzeszy

  • Autorzy:  Arndt  Freytag  von  Loringhoven,  Jędrzej  Bielecki,   Eugeniusz  Cezary  Król
  • Wydawca:  Bellona,  Warszawa  2023
  • ISBN:  978-83-11-17120-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  359, [2]

Arndt Freytag von Loringhoven, były ambasador RFN w Polsce (w latach 2020-2022), w rozmowie z dziennikarzem Jędrzejem Bieleckim ukazuje punkt widzenia Niemców na sprawy, które w Polsce wywołują wiele emocji.

Opublikowany zapis rozmowy pozwala poznać i zrozumieć spojrzenie drugiej strony na różne trudne kwestie związane z naszą wspólną polsko-niemiecką historią.

Odrzania
Historia Polski, Książki,

Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych

  • Autor:  Zbigniew  Rokita
  • Wydawca:  Społeczny  Instytut  Wydawniczy  Znak,  Kraków  2023
  • ISBN:  978-83-240-9647-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  311, [2]

Odrzania – tak nazywa autor tereny włączone do Polski po II wojnie światowej. Zbigniew Rokita traktuje tę nazwę jako termin kulturowy, a nie geograficzny.

Pisząc o ziemiach poniemieckich Rokita skupia się na osadnikach, którzy tam zamieszkali w efekcie powojennej wymiany ludności. Opowieść o nich autor zaczyna od lat powojennych, prowadząc ją aż do teraźniejszości, a Ziemie Odzyskane stają się pretekstem do przyjrzenia się konstruowaniu i dekonstrukcji pamięci.

Zbrodnie niemieckie
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pie(...)

  • Redakcja:  Bogumił  Rudawski
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2023
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 100
  • ISBN:  978-83-66412-57-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  174

Publikacja Zbrodnie niemieckie na inteligencji polskiej w pierwszym okresie okupacji (1939-1940) jest pokłosiem konferencji popularnonaukowej zorganizowanej w Berlinie w 2021 roku. W dwóch pierwszych tekstach autorzy przedstawili genezę niemieckiej polityki okupacyjnej na przykładzie kolonialnych i imperialnych tradycji polityki niemieckiej oraz ewolucję stanowiska Hitlera w odniesieniu do Polski. Kolejne artykuły omawiają przebieg eksterminacji inteligencji polskiej w poszczególnych regionach – od Pomorza Gdańskiego, poprzez Wielkopolskę i Łódzkie oraz Górny Śląsk, po ziemie wchodzące w skład Generalnego Gubernatorstwa.

Familoki
Aktualności, Historia Polski,

Familoki. Śląskie mikrokosmosy

  • Autor:  Kamil  Iwanicki
  • Wydawca:  Grupa  Wydawnicza  Helion,  Gliwice  2023
  • Seria:  „Editio”
  • ISBN:  978-83-8322-302-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  255, [1]

Familoki to robotnicze domy wielorodzinne stawiane zazwyczaj w zabudowie koszarowej. Na niektórych osiedlach powstawały ich całe kwartały, jak w katowickim Nikiszowcu czy w Mysłowicach. Oprócz Śląska familoki można znaleźć w innych polskich miastach – np. w Łodzi lub Żyrardowie.

Autor książki ukazuje zanikającą obecnie rzeczywistość dawnych domów robotniczych. Kamil Iwanicki traktuje tytułowe familoki jako punkt wyjścia do opowiedzenia szerzej o mieszkańcach kolonii robotniczych i ich codzienności, pracy, tradycjach, zwyczajach, ale i o wielkiej historii, która niejednokrotnie miała znaczący wpływ na ich życie.

Nazi Germany
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule. R(...)

  • Autor:  Rachel  O’Sullivan
  • Wydawca:  Bloomsbury  Publishing,  London – New York  2023
  • Seria:  „Modern  Histories  of  Politics  and  Violence”
  • ISBN:  978-1-3503-7722-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  [12], 252, [4]

Publikacja Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule  przedstawia ekspansję nazistowskich Niemiec w dwóch okręgach – Kraju Warty i Gdańsku-Prusach Zachodnich, ukazując ją przez pryzmat kolonializmu.

Autorka bada idee i dyskursy związane z ekspansją, osadnictwem i propagowaną misją cywilizacyjną, uznając je za nieodłączny element rządów III Rzeszy w Polsce. Rachel O’Sullivan porównuje metody stosowane przez nazistów z kolonialnymi metodami asymilacji, ujarzmienia i przemocy stosowanymi przez Niemców w Afryce.

Wśród źródeł i ilustracji wykorzystanych w książce brytyjskiej historyczki znalazły się m. in. dokumenty z Archiwum II wojny światowej ze zbiorów Instytutu Zachodniego.

Starsze