Browsing Category

Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego

ZZiP Nowe Konteksty
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe ko(...)

  • Redakcja:  Małgorzata  Bukiel,  Andrzej  Sakson,  Cezary  Trosiak
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 29
  • ISBN:  978-83-66412-19-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  414, [1] s., [36] s. tablic

Migracje na Ziemie Zachodnie i Północne po II wojnie światowej rozpoczęły zupełnie nowy etap w formowaniu się więzi i relacji w społeczeństwie polskim. Procesy te zachodziły w bardzo zróżnicowany sposób, gdyż specyfika kulturowa poszczególnych regionów stwarzała odmienne warunki bytowe dla przybywających osób.

Autorzy kilkunastu tekstów zebranych w książce Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty  zwracają uwagę na różne kwestie istotne dla formowania się współczesnego społeczeństwa w Polsce XX i początku XXI wieku. Badacze analizują poszczególne zjawiska, zachodzące w społecznościach lokalnych i regionalnych na terenach przyłączonych do Polski po II wojnie światowej.

Całości publikacji dopełnia bibliografia wybranych prac Andrzeja Kwileckiego (1928-2019), uczonego szczególnie zasłużonego w dziedzinie badania przemian społecznych zachodzących na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Skrajna prawica
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Niemcoznawstwo,

Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Uję(...)

  • Autor:  Agata  Kałabunowska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Studium  Niemcoznawcze”,  nr  97
  • ISBN:  978-83-66412-13-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429

Współczesna niemiecka myśl skrajnie prawicowa tworzy spójną strukturę ideologiczną. Dostrzegalne są w niej powiązania pomiędzy poszczególnymi ideami oraz wynikanie konkretnych propozycji politycznych z przyjętych idei. Autorka książki Skrajna prawica we współczesnych Niemczech. Ujęcie ideologiczne podjęła się systematyzacji wiedzy na temat ekstremizmu prawicowego we współczesnych Niemczech zarówno w systemie administracyjno-prawnym, jak i w obszarze nauk o polityce.

Agata Kałabunowska analizuje programy ideowo-polityczne pięciu wybranych organizacji skrajnie prawicowych, działających w Niemczech w okresie kryzysu migracyjnego (NPD, Die Rechte, Pro Bewegung, Identitäre Bewegung, AfD). Autorka ukazuje ich wizję państwa i społeczeństwa, a także potencjał do aktywizacji szerszych grup społecznych, głównie ze względu na zdolność do przeobrażania wyznawanych przez siebie poglądów w chwytliwe tematy, odpowiadające potrzebom aktualnej dyskusji politycznej.

Zaproponowane ujęcie badawcze pozwoliło na zerwanie z rozpatrywaniem skrajnej prawicy w odniesieniu do politycznego centrum lub do innych skrajności oraz na objęcie w jednym badaniu ugrupowań o odmiennych formach organizacyjnych – zarówno partii, jak i ruchów społecznych.

Walka o najzdolniejszych
Aktualności, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Walka o najzdolniejszych. Wpływ kompetencji i ksz(...)

  • Autor:  Gunnar  Heinsohn
  • Tłumaczenie:  Adam  Pietraszkiewicz
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Przekłady Instytutu Zachodniego”,  nr 3
  • ISBN:  978-83-66412-16-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  230, [1]

Pytanie o źródło bogactwa i sukcesu narodów od lat nurtuje ekspertów. Niemiecki socjolog, ekonomista i historyk Gunnar Heinsohn dowodzi, że ich podstawą jest potencjał kognitywny społeczeństwa oraz solidne wykształcenie w dziedzinie abstrakcyjnego myślenia. Państwa europejskie obecnie znajdują się w tym obszarze w defensywie, wyprzedzone przez narody azjatyckie. Do rosnącej przewagi technologicznej Dalekiego Wschodu przyczyniła się w znacznej mierze lepsza edukacja w dziedzinie nauk ścisłych i kontrolowana imigracja.

Polska w tym wyścigu o najzdolniejszych zajmuje na tle innych państw europejskich przodujące miejsce. Dzieje się tak m. in. dzięki prowadzonej w przeszłości powszechnej i rzetelnej edukacji matematycznej.

Żerko
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939 / Stanisław (...)

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020  (wyd. II poprawione)
  • Seria:  „Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego”,  nr 96
  • ISBN:  978-83-66412-04-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  502, [1]

Wznawiana po ponad dwudziestu latach publikacja zawiera analizę relacji między Warszawą a Berlinem w roku poprzedzającym agresję hitlerowskiej Rzeszy na Polskę. Autor nawiązuje również do wydarzeń z lat wcześniejszych (1933-1938), ukazując m. in. politykę Piłsudskiego i Becka wobec Niemiec, zabiegi Hitlera o pozyskanie Polski jako sojusznika-juniora oraz polską „politykę balansowania” podczas kryzysu czechosłowackiego w 1938 roku.

Praca została oparta na obszernej literaturze przedmiotu oraz na podstawie licznych niepublikowanych dokumentów z archiwów polskich, niemieckich i brytyjskich.

Dzwony
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Dzwony pożyczone. Studia historyczne i prawne nad(...)

  • Autor:  Marceli  Tureczek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie  Zachodnie – Studia i Materiały”, nr 28
  • ISBN:  978-83-66412-03-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  249

Dzwony to nie tylko zabytki ludwisarstwa, ale przede wszystkim dobra kultury. Autor pracy Dzwony pożyczone skupia się na aspekcie historyczno-prawnym strat wojennych w dziedzinie kultury na obszarze dawnych niemieckich prowincji wschodnich.

Na przykładzie dzwonów Marceli Tureczek ukazuje spór w relacjach polsko-niemieckich co do prawnego statusu dóbr kultury pochodzących z terenów zachodniej Polski. Strona polska, powołując się na konwencję haską, pozostaje na stanowisku, iż dobra kultury wywiezione stąd w okresie II wojny światowej  przez osoby i instytucje niemieckie przynależą do tego obszaru. Strona niemiecka stoi na gruncie zasady podążania dóbr kultury za ludnością, co ma potwierdzać prawo własności byłych niemieckich mieszkańców tych obszarów do obiektów przemieszczonych w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.

Kiwerska_Ucieczki
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód. Uc(...)

  • Autor:  Jadwiga  Kiwerska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 97
  • ISBN:  978-83-66412-02-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  106, [20]

Latem 1989 roku Niemiecką Republikę Demokratyczną ogarnęła fala ucieczek. Tysiące mieszkańców Niemiec Wschodnich próbowało przedostać się na Zachód, wybierając drogę poprzez placówki dyplomatyczne RFN znajdujące się w trzech państwach bloku komunistycznego.

Publikacja  Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód  ukazuje przyczyny masowych ucieczek obywateli NRD oraz opisuje ich okrężną drogę ku wolności. Autorka książki przedstawia podobieństwa i różnice w traktowaniu problemu uchodźców z Niemiec Wschodnich przez władze Węgier, Czechosłowacji i Polski. J. Kiwerska podkreśla też wielkie zaangażowanie obywateli tych trzech państw w pomoc ponad 120 tysiącom uciekinierów z NRD.

Książka została wydana również w wersji niemieckiej pt. Über Budapest, Prag und Warschau in den Westen. Die Flucht von DDR-Bürgern im Jahre 1989  (Instytut Zachodni, Poznań 2020).

Wyparte_miękka
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Wyparte – odroczone – odrzucone. Niemiecki dł(...)

  • Autorzy:  Karl  Heinz  Roth,  Hartmut  Rübner
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Przekłady  Instytutu  Zachodniego”,  nr  2
  • ISBN:  978-83-66412-01-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  421

Niemiecki dług reparacyjny  (die deutsche Reparationsschuld) to pojęcie stworzone przez dwóch niemieckich badaczy: historyka Karla Heinza Rotha i politologa Hartmuta Rübnera. Frazę tę autorzy umieścili w tytule wspólnej publikacji na temat odszkodowań za II wojnę światową.

Opublikowane przez Instytut Zachodni polskie wydanie niemieckiej książki Verdrängt – Vertagt – Zurückgewiesen. Die deutsche Reparationsschuld (…) (Berlin 2019) ukazuje okupację niemiecką w Polsce w kontekście europejskim, przedstawiając zarazem politykę aliantów wobec reparacji. Autorzy prezentują inne spojrzenie na kwestię odszkodowań wobec ofiar wojny niż oficjalne stanowisko władz RFN. Opierając się na licznych dokumentach zamieszczonych na końcu publikacji, K. H. Roth i H. Rübner przekonują o nierównym traktowaniu roszczeń odszkodowawczych. Uczeni próbują określić wielkość niemieckiego długu reparacyjnego oraz przedstawiają argumenty za zawarciem umowy w sprawie reparacji.

Pospieszalski
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

„To wszystko przeżyłem…” Wspomnienia / Ka(...)

  • Autor:  Karol  Marian  Pospieszalski  (1909-2007)
  • Redakcja: Piotr  Grzelczak,  Bogumił  Rudawski,  Maria  Wagińska-Marzec,  Aleksandra Paradowska (wybór ilustracji)
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2019
  • Seria:  „Prace Instytutu Zachodniego” nr 96,  „Z  dziejów  Instytutu  Zachodniego”
  • ISBN:  978-83-61736-98-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  368 stron, [1] karta tablic, [40] stron tablic

Karol Marian Pospieszalski był prawnikiem, historykiem,  profesorem nauk prawnych. W czasie II wojny światowej działał w podziemnej organizacji „Ojczyzna”. Po wojnie należał do grona założycieli Instytutu Zachodniego w Poznaniu, w którym pracował w latach 1945-1966. Równolegle był wykładowcą na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dokumentalista, wnikliwy badacz, znawca dziejów okupacji niemieckiej w Polsce, inicjator i wydawca serii „Documenta Occupationis”, autor licznych opracowań naukowych z zakresu problematyki okupacyjnej i prawniczej, tym razem ukazany jest od innej strony.

Publikacja „To wszystko przeżyłem…”  zawiera spisywane w różnych latach i miejscach wspomnienia Karola Mariana Pospieszalskiego. Obdarzony znakomitą pamięcią autor przywołuje zdarzenia ze swego długiego życia – a w nich odbijają się czasy, które przeżył. Całość wzbogacają liczne fotografie dobrane starannie przez wnuczkę Profesora oraz bibliografia prac Karola Mariana Pospieszalskiego.

Renovatio polska
Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego, Problematyka europejska,

Renovatio Europæ. O hesperialistyczną reformę E(...)

  • Redaktor:  David  Engels
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2019
  • ISBN:  978-83-61736-96-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  209, [1]

Książka jest owocem inicjatywy badawczej „Renovatio Europae” podjętej w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. W jej ramach w latach 2018-2019 międzynarodowe zespoły ekspertów przedmiotem rozważań uczyniły sprawę palącej potrzeby reformy Unii Europejskiej. Jedna z grup, obradująca pod kierownictwem prof. Davida Engelsa, zajmowała się kwestią „Tożsamość i wartości”. Debata na ten temat odbyła się 6 marca 2019 roku w Warszawie.

Autorzy poszczególnych rozdziałów Renovatio Europæ, pochodzący z najróżniejszych kontekstów intelektualnych, politycznych i narodowych, ukazują obraz obecnej sytuacji zachodniej cywilizacji. Według referentów Europa może liczyć się w przyszłości tylko wtedy, gdy nie zapomni o swoich historycznych korzeniach. Teksty zamieszczone w tomie przedstawiają różne punkty widzenia na problem, w jaki sposób powrót do historycznej tożsamości może doprowadzić do wewnętrznego i zewnętrznego wzmocnienia Europy.

Publikacja została również wydana w wersjach językowych niemieckiej oraz angielskiej, które są dostępne w Bibliotece Instytutu Zachodniego: Renovatio Europæ. Plädoyer für einen hesperialistischen Neubau Europas  (Lüdinghausen – Berlin 2019) oraz Renovatio Europae. For a hesperialist renewal of Europe (Groningen 2019).

Documenta Occupationis
Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndu(...)

  • Autorki:  Maria Rutowska, Anna Ziółkowska
  • Wydawca:  Instytut Zachodni,  Poznań 2019
  • Seria:  „Documenta Occupationis” XVII
  • ISBN:  978-83-61736-97-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  271, [1], [8] s. tablic

W ramach prowadzonych przez Instytut Zachodni badań poświęconych drugiej wojnie światowej w serii „Documenta Occupationis” opublikowano dokument pt. „Sonderfahndungsbuch Polen”. Była to niemiecka lista proskrypcyjna opracowana przez Główny Urząd Policji Kryminalnej Rzeszy w Berlinie we współpracy z działającymi na ziemiach polskich od września 1939 r. grupami operacyjnymi (Einsatzgruppen) policji bezpieczeństwa i SD. Na liście umieszczono nazwiska 8368 osób mieszkających w Polsce, którymi szczególnie interesowała się policja niemiecka. Były to osoby zaliczane – wedle określeń niemieckich – do warstwy przywódczej, wrogo nastawione wobec Niemców, radykalne polskie elementy lub fanatyczni Polacy.

Publikacja Specjalna księga gończa dla Polski. Sonderfahndungsbuch Polen  została przygotowana na bazie mikrofilmu ze zbiorów Archiwum II Wojny Światowej Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Listę nazwisk sporządzoną na jego podstawie uzupełnia wprowadzenie zawierające m.in. noty biograficzne wielu pomordowanych Wielkopolan. Książkę ilustrują unikatowe fotografie z okresu okupacji. 

Nowsze
Starsze