Browsing Category

Historia Polski

Poznań Strasburg
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Poznań – Strasburg. Powinowactwa w czasie i(...)

  • Redakcja:  Hanna  Grzeszczuk-Brendel,  Małgorzata  Praczyk
  • Wydawca:  Wydział  Historii  UAM,  Poznań  2022
  • ISBN:  978-83-67284-05-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  138, [1]

Dwujęzyczna polsko-angielska publikacja powstała w związku z wystawą Poznań – Strasbourg. From Imperial to European Affinities. Ekspozycja ta była jednym z wydarzeń towarzyszących XXIII. Międzynarodowemu Kongresowi Nauk Historycznych, który odbył się w Poznaniu w sierpniu 2022 roku.

Książka podejmuje zagadnienia związane ze wzajemnymi wpływami i interakcjami przestrzeni miejskich Poznania i Strasburga, które pod koniec XIX wieku znajdowały się na przeciwnych krańcach cesarstwa niemieckiego. Autorzy tekstów analizują kwestie dotyczące rozwoju urbanistycznego obu miast, ich architektury, a także dekoracji przestrzeni miejskiej i historycznych paraleli oraz różnic między dwoma ośrodkami.

Aust Erinnerungs
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Erinnerungsverantwortung. Deutschlands Vernichtung(...)

  • Autor:  Martin  Aust
  • Wydawca:  Bundeszentrale  für  politische  Bildung,  Bonn  2021
  • Seria:  „Schriftenreihe  der  Bundeszentrale  für  Politische  Bildung”,  Bd. 10658
  • ISBN:  978-3-7425-0658-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  219 s.,  [3] s. tablic

Niemcy zaatakowały Polskę 1 września 1939 roku, a Związek Radziecki 22 czerwca 1941 roku. Według Martina Austa te dwie daty wyznaczają początek i nasilenie niemieckiej wojny na wyniszczenie w Europie Wschodniej.

W jaki sposób i na jakich ideologicznych podstawach dokonała się radykalizacja narodowosocjalistyczna w Niemczech? Jakie są korzenie przemocy niemieckiej na wschodzie? Jak kształtowały się wspomnienia o tragicznych wydarzeniach wojny? Szukając odpowiedzi na te pytania, historyk oddaje głos m. in. niemieckim krytykom wojny eksterminacyjnej oraz ludziom z krajów okupowanych. Martin Aust podkreśla też kwestię odpowiedzialności Niemiec za pamięć o zbrodniach dokonanych w Polsce, Białorusi, Ukrainie i Rosji i komentuje nowe wyzwania współczesnej kultury pamięci.

Nigdy więcej
Historia Niemiec, Historia Polski,

“Nigdy więcej wojny!” 1 września w k(...)

  • Autorzy:  Waldemar  Czachur,  Peter  Oliver  Loew
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Współczesne  Społeczeństwo  Polskie  Wobec  Przeszłości”,  t. 14
  • ISBN:  978-83-66849-80-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  375

Hasło „Nigdy więcej wojny” w istotny sposób współtworzyło pamięć o 1 września w Polsce, NRD i RFN. W każdym z tych krajów stało się jednak nośnikiem odmiennych treści.

Autorzy publikacji “Nigdy więcej wojny!” pokazują, jak w Polsce oraz w obu państwach niemieckich od 1945 do 1989 roku media kształtowały pamięć zbiorową o ataku Niemiec na Polskę i o wybuchu II wojny światowej. Badacze poszukują odpowiedzi na pytanie, kto upamiętniał 1 września 1939 roku, jakie rozwijały się rytuały związane z obchodami tej rocznicy, a także co symbolizowała ona w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców. Czachur i Loew próbują ustalić, czy upamiętnianie wybuchu II wojny światowej wykorzystywano do rozwijania wspólnej pamięci opartej na dialogu i czy wpłynęło ono na proces zbliżenia między Polakami i Niemcami.

Mit Ziem
Historia Polski, Książki,

Mit Ziem Odzyskanych w literaturze. Postkolonialny(...)

  • Autor:  Arkadiusz  Kalin
  • Wydawca:  Akademia  im.  Jakuba  z  Paradyża,  Gorzów  Wielkopolski  2019
  • ISBN:  978-83-65466-84-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  628

Praca habilitacyjna Arkadiusza Kalina poświęcona jest problematyce kulturowej mitu politycznego Ziem Odzyskanych i jego reprezentacji w twórczości literackiej. Po II wojnie światowej mit Ziem Odzyskanych stał się oficjalną narracją. W początkach Polski Ludowej ukazywanie w literaturze procesów kolonizacyjnych odnoszących się do Ziem Odzyskanych miało wywierać istotny wpływ na kształtowanie postaw społecznych w państwie.

Wskazany przez autora przykład Ziemi Lubuskiej reprezentuje założenia politycznego mitu Ziem Odzyskanych. Zagospodarowanie terenów leżących w ujściu Warty i w środkowym biegu Odry wymagało wysiłków w celu kolonizacji kulturowej – procesu budowy świadomości polskości tego regionu, co znalazło swoje odzwierciedlenie m. in. w literaturze.

Historia Ełku
Historia Niemiec, Historia Polski,

Historyczne opisanie miasta Ełku i jego herbów

  • Autor:  Ludewig  Reinhold  von  Werner  (1722-1756)
  • Przekład:  Andrzej  Szymański
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Prymat,  Białystok – Ełk  2021
  • Seria:  „Colloquia  Orientalia  Bialostocensia : literatura,  historia”,  t. 32
  • ISBN:  978-83-7657-423-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  144, [4]

Niemiecko-polska edycja dziełka osiemnastowiecznego autora przedstawia partykularną faktografię, w której współczesny badacz Mazur znajdzie materiał obejmujący dzieje do połowy XVIII stulecia. Niemiecki historyk zebrał dane dotyczące lokalnej geografii, dziejów religii, administracji, gospodarki, szkolnictwa, ruchu wydawniczego, literatury, erudycji warstw wykształconych oraz przedstawicieli innych dziedzin życia społeczno-państwowego, związanych z Ełkiem i Mazurami.

Tom zawiera tłumaczenie dzieła na język polski oraz podobiznę jego niemieckiego pierwodruku, a także szkic o Wernerze i jego uprawianiu historii. Niemiecki historyk zgłębiał przeszłość bez włączania jej w narrację – zamieszczał zestawienia chronologiczne, listy osób pełniących funkcje urzędnicze czy kościelne, daty i kronikarskie opisy wydarzeń oraz stosował piętrowe przypisy. Poruszanie się w gąszczu zebranych przez Wernera faktów ułatwiają indeksy nazw geograficznych i nazwisk.

Zwycięski pokój
Historia Polski, Historia powszechna,

Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie? Traktat(...)

  • Redakcja  naukowa:  Zbigniew  Girzyński,  Jarosław  Kłaczkow
  • Wydawca:  Instytut  De  Republica,  Warszawa  2022
  • Seria:  „Monografie  Instytutu  De  Republica. Historia”
  • ISBN:  978-83-67253-22-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  510, [1] s., 1 k. tabl. złożona

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku odrodzone po 123 latach niewoli państwo stanęło przed szeregiem wyzwań. Jednym z nich była wojna z Rosją bolszewicką. Zakończył ją traktat ryski zawarty 18 marca 1921 roku.

Traktat ryski, który stanowił naturalne przedłużenie traktatu wersalskiego z czerwca 1919 roku, miał przede wszystkim charakter graniczny, ale jego skutki polityczne były dalece szersze. Autorzy publikacji  Zwycięski pokój czy rozejm na pokolenie  szukają odpowiedzi na pytania dotyczące traktatu z 1921 r. Jak zapatrywał się na traktat Zachód, a jak odbierano go w Polsce? Czy konsekwencje zawartego wówczas pokoju skończyły się w roku 1939?

Hoffmann Alles
Historia Niemiec, Historia Polski,

Alles, was wir nicht erinnern. Zu Fuß auf dem Flu(...)

  • Autor:  Christiane  Hoffmann
  • Wydawca:  Verlag  C.H. Beck,  München  2022
  • ISBN:  978-3-406-78493-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  274, [5]

22 stycznia 2020 roku Christiane Hoffmann wyruszyła ze wsi Różyna na Dolnym Śląsku. Zamierzała przebyć pieszo drogę, którą odbył jako dziecko jej ojciec, uciekając przed Armią Czerwoną zimą 1945 roku. W drodze Hoffmann prowadziła rozmowy z napotkanymi ludźmi.

Po przebyciu zaplanowanej 550-kilometrowej trasy na zachód Christiane Hoffmann podzieliła się swoimi przemyśleniami w publikacji Alles, was wir nicht erinnern. Napisana przez niemiecką publicystkę książka nie tylko przedstawia dzieje jej rodziny na tle historii, ale także przytacza relacje naocznych świadków wydarzeń wojennych oraz ludzi spotkanych przez autorkę, obrazując nieszczęścia spowodowane przez wojnę.

Słupsk
Historia Polski, Książki,

Słupsk i ziemia słupska od średniowiecza do wsp(...)

  • Redakcja:  Wojciech  Skóra,  Agnieszka  Teterycz-Puzio
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Naukowe  Akademii  Pomorskiej  w  Słupsku,  Słupsk  2021
  • ISBN:  978-83-7467-343-3
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  473

Słupsk (Stolp) z 1944 r. i Słupsk obecny to dwa całkowicie odmienne miasta. Wymiana ludności objęła niemal 100%, zaś przekształcenia urbanistyczne nieodwracalnie zmieniły charakter miejscowości.

W  monografii  Słupsk i ziemia słupska  – na okładce której zamieszczono czarno-białe zdjęcie ze zbiorów Instytutu Zachodniego – w 20 tekstach poruszono zróżnicowane tematy poświęcone ziemi słupskiej od średniowiecza do współczesności. Szczególnie uwypuklone zostały powojenne losy miasta i powiatu. Zebrane artykuły są próbą utrwalenia przeszłości w czasach dynamicznych przemian, odzwierciedlając stan badań nad przeszłością regionu.

1989 Jesień
Historia Polski, Historia powszechna,

1989. Jesień Narodów

  • Autorzy:  Adam  Burakowski,  Aleksander  Gubrynowicz,  Paweł  Ukielski
  • Wydawca:  Państwowy  Instytut  Wydawniczy,  Warszawa  2021
  • ISBN:  978-83-8196-327-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  695 s., [40] s. tablic

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym 1989 r. Europa Środkowo-Wschodnia przeszła przez burzliwy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego.

Główne wydarzenia analizowane przez autorów książki miały miejsce jesienią 1989 r. Uczestniczyły w nich narody wybijające się na niepodległość po latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw: Polski, Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii, Rumunii i NRD – zostały podzielone na trzy części, prezentujące ostatnie lata komunizmu, bezpośredni proces upadku reżimu oraz efekty tego procesu z perspektywy 30 lat.

Plunderung Polen
Historia Niemiec, Historia Polski,

Die Plünderung Polens. Die Reichsfinanzverwaltung(...)

  • Autor:  Ramona  Bräu
  • Wydawca:  De  Gruyter  Oldenbourg,  Berlin  2022
  • Seria:  „Das  Reichsfinanzministerium  im  Nationalsozialismus”,  Bd. 4
  • ISBN:  978-3-11-071793-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  484, [1]

Publikacja Die Plünderung Polens  ukazuje, jak niemiecka nazistowska administracja finansowa działająca w okupowanej Polsce pomagała systematycznie plądrować podbity kraj. Badania podjęte przez Ramonę Bräu w ramach projektu finansowanego przez Federalne Ministerstwo Finansów dowodzą, że pozornie nieszkodliwi biurokraci byli mocno zaangażowani w okupację i wojnę, umożliwiając rządy terroru III Rzeszy.

Niemieccy urzędnicy podatkowi i celni dokonywali masowych wywłaszczeń, kradnąc majątek państwa polskiego i obywateli polskich na ogromną skalę. Po II wojnie światowej nie ponieśli za to odpowiedzialności – jak wynika z przeprowadzonych badań, w administracji finansowej Niemiec istniał wysoki poziom ciągłości kadrowej przed i po 1945 roku.