Browsing Category

Historia Polski

Pieśń uczyła
Historia Niemiec, Historia Polski,

Pieśń uczyła nas wierności dla Polski.  Dziej(...)

  • Opracowanie autorskie  i  redakcyjne:  Jan  Papiór
  • Wydawca:  Wydawnictwo  „Rys”,  Poznań  2024
  • ISBN:  978-83-67287-98-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  319

Seria publikacji o Westfalakach przybliża problematykę migracji Polaków za chlebem do Westfalii i Nadrenii na zachodzie Niemiec. Emigracja Westfalaków była z zamierzenia czasowa. Chcieli tylko zarobić nieco grosza i wrócić w rodzinne strony. Tymczasem przebywając na obczyźnie tworzyli polskie środowisko kulturowe, pielęgnując mowę i wiarę ojców również poprzez aktywność chóralistyczną.

Przybyli do Nadrenii i Westfalii polscy robotnicy z wykształceniem zaledwie elementarnym nie byli przygotowani do pracy kulturowej w organizacjach społecznych. Starali się jednak zachować łączność między sobą, gromadząc się m. in. w kołach śpiewu i na zjazdach śpiewackich. Autorzy książki wykorzystali polonijne materiały prasowe i publikacje, by ukazać zaangażowanie Westfalaków w kultywowanie polskich pieśni narodowych, ludowych i religijnych w obcym środowisku.

Niedopolska
Aktualności, Historia Polski, Historia powszechna,

Niedopolska. Nowe spojrzenie na Ziemie Odzyskane

  • Autor:  Sławomir  Sochaj
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Filtry,  Warszawa  2024
  • ISBN:  978-83-68180-23-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  252, [3]

Przesunięcie granic państwa polskiego w 1945 roku przyniosło skutek w postaci jednej z największych migracji Europy. Jednak pełna integracja nowych ziem ze starymi wciąż napotyka na przeszkody.

Potomek przesiedleńców, Sławomir Sochaj, odkrywa różnice między Polską poniemiecką a popolską. Dziennikarz i politolog zastanawia się, w jakim stopniu historia Ziem Odzyskanych może stanowić dziś lekcję dla Europy stojącej w obliczu nowych masowych migracji.

Iluzje wszechwładzy
Historia Niemiec, Historia Polski,

Iluzje wszechwładzy. Architektura i codzienność(...)

  • Redakcja:  Aleksandra  Paradowska
  • Wydawca:  Centrum  Kultury  Zamek,  Poznań  2025
  • ISBN:  978-83-974649-0-2
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  252, [4]

Na przełomie 2024 i 2025 roku Centrum Kultury Zamek w Poznaniu prezentowało wystawę Iluzje wszechwładzy. Architektura i codzienność pod okupacją niemiecką. Miejsce ekspozycji było nieprzypadkowe, gdyż dawny zamek cesarski podczas II wojny światowej był siedzibą gauleitera Arthura Greisera.

Dwujęzyczny polsko-niemiecki katalog wystawy przybliża zamysł jej twórców, aby ukazać historię Warthegau (Kraju Warty) z perspektywy przestrzeni miejskiej, wnętrz i krajobrazu, a zbrodnie hitlerowskie przedstawić w relacji do codziennego życia społeczeństwa okupacyjnego.

Kolaboracja
Historia Polski, Historia powszechna,

Brzydkie słowo na “k”. Rzecz o kolabo(...)

  • Autor:  Piotr M. Majewski
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Krytyki  Politycznej,  Warszawa  2024
  • Seria:  „Seria  Historyczna – Wydawnictwo  Krytyki  Politycznej”,  50
  • ISBN:  978-83-67805-47-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  344, [4]

Piotr M. Majewski przygląda się zjawisku kolaboracji. Omawiając jego specyficzne cechy, formy i uwarunkowania, autor pokazuje, jak kontekst historyczny wpływa na ocenę konkretnych przypadków współpracy z wrogiem. Swoje dociekania Majewski ilustruje przykładami z historii Polski i Europy.

Ćwiek Ziemie
Aktualności, Historia Polski,

Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty

  • Autor:  Karolina  Ćwiek-Rogalska
  • Wydawca:  Wydawnictwo  RN,  Warszawa  2024
  • ISBN:  978-83-972751-0-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  430, [2]

Karolina Ćwiek-Rogalska przedstawia powojenne dzieje Ziem Zachodnich i Północnych na tle wydarzeń politycznych i ówczesnej propagandy oraz analizuje kwestie budowy pamięci, mitów i ich dekonstrukcji. Używając terminów obszary post-przesiedleniowe oraz poniemieckość, autorka opisuje miejsca, w których doszło do zmian demograficznych.

W książce Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty wykorzystane zostały nie tylko dokumenty i pamiętniki, ale również relacje ustne, co pozwoliło oddać głos zarówno dawnym mieszkańcom, jak i nowym osadnikom, w tym wysiedlonym ze wschodu, a także żołnierzom szturmującym Wał Pomorski oraz urzędnikom reprezentującym nowe władze.

Mensebach
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Nazista – architekt – fotograf. Fotografie z k(...)

  • Redakcja  merytoryczna:  Artur  Michalak,  Bogumił  Rudawski
  • Wydawcy:  Instytut  Zachodni,  Muzeum  Okręgowe  w  Lesznie,  Poznań,  Leszno  2024
  • Seria:  „Documenta  Occupationis”,  XIX
  • ISBN:  978-83-66412-81-1; 978-83-61701-51-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  137, [2]

Alfred Mensebach, który jako członek Technische Nothilfe we wrześniu 1944 roku brał udział w burzeniu Warszawy, fotografował na bieżąco niszczycielską działalność swojego oddziału. Fotografie ze stolicy stały się ważną częścią archiwum gromadzonego w biurze architektonicznym Mensebacha w okupowanym Lesznie. W skład prywatnego archiwum Mensebacha wchodziły też zdjęcia jego projektów architektonicznych oraz różnych nazistowskich uroczystości w Kraju Warty.

Artur Michalak z Muzeum Okręgowego w Lesznie i Bogumił Rudawski z Instytutu Zachodniego usystematyzowali fotograficzną spuściznę Mensebacha, dokonując wyboru ponad 100 ilustracji do opublikowanego tomu. Ponadto we wprowadzeniu do książki autorzy opisali losy nazistowskiego architekta tworzącego dokumentację fotograficzną swojej działalności.

Polen zwischen Archangelsk
Historia Polski, Historia powszechna,

Polen zwischen Archangelsk und Magadan. Erinnerung(...)

  • Redakcja:  Małgorzata  Ruchniewicz
  • Wydawca:  Harrassowitz  Verlag,  Wiesbaden  2024
  • Seria:  „Polnische Profile – Deutsches Polen-Institut”,  Bd. 16
  • ISBN:  978-3-447-12112-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  V, [1], 331, [3]

W XX wieku wiele setek tysięcy Polaków było ofiarami represji sowieckich. Antologia Polen zwischen Archangelsk und Magadan prezentuje wybrane świadectwa, które dają wgląd w losy różnych grup prześladowanych: Polaków przed 1939 rokiem żyjących na terenie ZSRR, obywateli polskich, którzy dostali się w 1939 roku pod panowanie sowieckie oraz Polaków poddanych terrorowi sowieckiemu w latach 1944-1956. Publikacja przybliża życie ludności polskiej w łagrach i na zesłaniu na terenie ZSRR, a także późniejsze przesiedlenia i repatriacje do Polski.

Bastion niemczyzny
Historia Niemiec, Historia Polski,

Bastion niemczyzny na nowym pograniczu. Powiat mi(...)

  • Autor:  Grzegorz  Urbanek
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Wojewódzkiej  i  Miejskiej  Biblioteki  Publicznej im.  Zbigniewa  Herberta,  Gorzów  Wielkopolski  2024
  • ISBN:  978-83-63404-63-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  422

W wyniku postanowień traktatu wersalskiego z 1919 roku oraz prac Komisji Granicznej w 1920 roku na pograniczu polsko-niemieckim wytworzyła się nowa rzeczywistość terytorialna i polityczna. Powiat międzyrzecki, jako powiat graniczny Niemiec, otrzymał wówczas zadanie bycia bastionem niemczyzny na nowym pograniczu.

Analizując funkcjonowanie powiatu międzyrzeckiego po I wojnie światowej Grzegorz Urbanek zauważa, że Międzyrzecz stał się w tym okresie drugim po Pile ośrodkiem pamięci o wielkiej wojnie, konflikcie granicznym i utraconym niemieckim wschodzie. Materialnym świadectwem tych reminiscencji stały się liczne przedsięwzięcia komemoratywne – tablice, pomniki, kamienie pamięci i inskrypcje na dzwonach, mające nawoływać do wspomnień o zmarłych i zagrzewać społeczeństwo do walki o odzyskanie ziem utraconych przez Niemcy w wyniku I wojny światowej.

Dawne Szczytno
Historia Niemiec, Historia Polski,

Dawne Szczytno w stu ilustrowanych opowieściach

  • Autor:  Witold  Olbryś
  • Wydawca:  Oficyna  Retman,  Dąbrówno  2024
  • Seria:  „Moja  Biblioteka  Mazurska”,  nr 49
  • Seria:  „Miasta  dawnych  Prus  Wschodnich  w  stu  ilustrowanych  opowieściach”
  • ISBN:  978-83-62552-71-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  112

Kolejna pozycja z cyklu „Miasta dawnych Prus Wschodnich w stu ilustrowanych opowieściach” zawiera sto ciekawych ilustracji przedstawiających Szczytno przed 1945 rokiem. Każdej ilustracji towarzyszy interesująca opowieść o dawnym mieście i jego mieszkańcach. Wszystkie historie zebrał i opisał Witold Olbryś – historyk, nauczyciel, regionalista i kolekcjoner.

80 lat PZ
Aktualności, Czasopisma, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

80 lat „Przeglądu Zachodniego”. Antologia, T.(...)

  • Redakcja:  Natalia  Jackowska,  Krzysztof  Malinowski
  • Wybór tekstów:  Radosław  Grodzki,  Natalia  Jackowska,  Jadwiga  Kiwerska,  Piotr  Kubiak,  Krzysztof  Malinowski,  Maria  Wagińska-Marzec
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Instytutu  Zachodniego,  Poznań  2024
  • Seria:  Biblioteka  „Przeglądu  Zachodniego”,  nr 23
  • ISBN:  978-83-66412-84-2 (T. 1-2)
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  605 + 707

Pierwszy numer „Przeglądu Zachodniego” – z lipca 1945 roku – był poświęcony w całości tematyce Ziem Zachodnich, co wskazywało ówczesny kierunek zainteresowań badawczych młodej placówki naukowej. Po przełomie politycznym w 1956 roku w czasopiśmie nastąpił zwrot ku problematyce niemieckiej, w tym ku relacjom polsko-niemieckim. Przełom demokratyczny roku 1989 pozwolił na dalsze rozszerzenie tematyki badań już bez krępującej wolność cenzury.

Dwutomowa antologia 80 lat „Przeglądu Zachodniego” zawiera subiektywny skrót dziejów czasopisma wydawanego od dziesięcioleci przez Instytut Zachodni. Autorzy obecnego wyboru tekstów zapraszają do odkrywania na kartach „Przeglądu Zachodniego” zawiłości minionych dekad.

Starsze