Browsing Category

Historia Niemiec

Raporty Stasi
Historia Niemiec, Historia Polski,

Raporty polskie Stasi. T.1 : W przededniu stanu wo(...)

  • Autorzy:  Tytus Jaskułowski,  Filip Gańczak,  Konrad Knoch,  Piotr Abryszeński,  Ewa Pejaś
  • Wydawca:  Instytut  Pamięci  Narodowej,  Szczecin – Warszawa 2020
  • ISBN:  978-83-8098-922-1
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  583

Kierownictwo partyjno-państwowe Niemieckiej Republiki Demokratycznej w latach osiemdziesiątych XX wieku było informowane  przez Stasi o najważniejszych wydarzeniach w Polsce. Na ile były to informacje rzetelne – próbują odpowiedzieć autorzy, konfrontując publikowane raporty z obecnym stanem wiedzy na temat historii PRL.

W tomie 1. Raportów polskich Stasi  zebrano 27 tygodniowych ocen wewnętrznej sytuacji w Polsce sporządzanych przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD w 2. połowie 1981 roku.

Żerko
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939 / Stanisław (...)

  • Autor:  Stanisław  Żerko
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020  (wyd. II poprawione)
  • Seria:  „Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego”,  nr 96
  • ISBN:  978-83-66412-04-0
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  502, [1]

Wznawiana po ponad dwudziestu latach publikacja zawiera analizę relacji między Warszawą a Berlinem w roku poprzedzającym agresję hitlerowskiej Rzeszy na Polskę. Autor nawiązuje również do wydarzeń z lat wcześniejszych (1933-1938), ukazując m. in. politykę Piłsudskiego i Becka wobec Niemiec, zabiegi Hitlera o pozyskanie Polski jako sojusznika-juniora oraz polską „politykę balansowania” podczas kryzysu czechosłowackiego w 1938 roku.

Praca została oparta na obszernej literaturze przedmiotu oraz na podstawie licznych niepublikowanych dokumentów z archiwów polskich, niemieckich i brytyjskich.

Wieczny początek
Aktualności, Historia Niemiec, Historia Polski,

Wieczny początek. Warmia i Mazury / Beata Szady

  • Autor:  Beata  Szady
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Czarne,  Wołowiec  2020
  • Seria:  „Sulina”
  • ISBN:  978-83-8049-984-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  403, [3]

Gdy po II wojnie światowej Warmia i Mazury wróciły do Polski, mieszkańcy tych ziem, będący wcześniej obywatelami Niemiec,  musieli odnaleźć się w nowej, polskiej rzeczywistości.

Autorka Wiecznego początku, dziennikarka i wykładowczyni akademicka Beata Szady przemierza Warmię i Mazury, szukając odpowiedzi na pytanie o tożsamość. Rozmawia z różnymi ludźmi, których łączy jedno – wciąż muszą zaczynać od nowa.

Helmut Kohl
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Helmut Kohl, przywódca polityczny / Monika Maria (...)

  • Autor:  Monika  Maria  Brzezińska
  • Wydawca:  CeDeWu,  Warszawa  2020
  • ISBN:  978-83-8102-350-4
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  124

Dzieło wybitnego przywódcy jest ponadczasowe, a jego dziedzictwo trwa, gdy jego samego już zabraknie. Do takich skutecznych polityków niewątpliwie można zaliczyć Helmuta Kohla (1930-2017).

Autorka książki Helmut Kohl  poddaje analizie przywództwo polityczne byłego niemieckiego kanclerza, rozpatrując je tak w ujęciu teoretycznym, jak i empirycznym. Monika M. Brzezińska skupia się na trzech płaszczyznach: odniesieniu do jednostki, państwa oraz struktur międzynarodowych. Nie przedstawiając biografii politycznej kanclerza ani kalendarium jego partyjnej kariery, politolog szuka odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie różne czynniki i uwarunkowania wewnętrzne oraz zewnętrzne wpłynęły na styl, charakter i rodzaj przywództwa reprezentowanego przez Helmuta Kohla.

W cieniu Norymbergi
Historia Niemiec, Historia powszechna,

W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrod(...)

  • Redakcja:  Robert  Traba,  Katarzyna  Woniak,  Enrico  Heitzer,  Günter  Morsch
  • Wydawca:  Instytut  Studiów  Politycznych  PAN,  Warszawa;  Centrum  Badań  Historycznych  PAN,  Berlin  2019
  • Seria:  „Publikacje Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie”,  t. 6
  • ISBN:  978-83-65972-73-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  429, [1]

Rok po ogłoszeniu wyroków w Norymberdze, w ratuszu berlińskiej dzielnicy Pankow miał miejsce proces wytoczony przez sowiecki trybunał wojskowy 16 niemieckim zbrodniarzom z obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen (tzw. Proces Berliński, 23.10-1.11.1947). Nawiązując do tamtych wydarzeń, w 2016 r. Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie we współpracy z Muzeum Pamięci Sachsenhausen zorganizowało międzynarodową konferencję naukową „W cieniu Norymbergi. Transnarodowe ściganie zbrodni nazistowskich”.

Pokłosiem konferencji jest książka W cieniu Norymbergi  ukazująca różnorodny kontekst ścigania zbrodni nazistowskich w pierwszych latach po wojnie w Polsce i w Niemczech. Dzięki połączeniu perspektywy badaczy z Polski, Niemiec i innych krajów uzyskano szerokie, ponadnarodowe spojrzenie na problematykę ścigania zbrodni nazistowskich z perspektywy prawniczej, politycznej oraz psychologiczno-antropologicznej.

Dzwony
Historia Niemiec, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Dzwony pożyczone. Studia historyczne i prawne nad(...)

  • Autor:  Marceli  Tureczek
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie  Zachodnie – Studia i Materiały”, nr 28
  • ISBN:  978-83-66412-03-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  249

Dzwony to nie tylko zabytki ludwisarstwa, ale przede wszystkim dobra kultury. Autor pracy Dzwony pożyczone skupia się na aspekcie historyczno-prawnym strat wojennych w dziedzinie kultury na obszarze dawnych niemieckich prowincji wschodnich.

Na przykładzie dzwonów Marceli Tureczek ukazuje spór w relacjach polsko-niemieckich co do prawnego statusu dóbr kultury pochodzących z terenów zachodniej Polski. Strona polska, powołując się na konwencję haską, pozostaje na stanowisku, iż dobra kultury wywiezione stąd w okresie II wojny światowej  przez osoby i instytucje niemieckie przynależą do tego obszaru. Strona niemiecka stoi na gruncie zasady podążania dóbr kultury za ludnością, co ma potwierdzać prawo własności byłych niemieckich mieszkańców tych obszarów do obiektów przemieszczonych w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.

Lutten Klein
Historia Niemiec, Niemcoznawstwo,

Lütten Klein. Leben in der ostdeutschen Transform(...)

  • Autor:  Steffen  Mau
  • Wydawca:  Suhrkamp,  Berlin  2019
  • ISBN:  978-3-518-42894-8
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  284, [2]

Lütten Klein, obecnie dzielnica Rostoku, osiedle z prefabrykatów powstałe w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, zasiedlone było przez około 40 tysięcy mieszkańców. Miejsce to miało stanowić przykład socjalistycznego stylu życia obywateli NRD.

Steffen Mau, który dorastał w Lütten Klein, analizuje życie mieszkańców tej dzielnicy w latach przed i po upadku Muru Berlińskiego. Socjolog wykorzystuje swoje wspomnienia z dzieciństwa i młodości, aby ukazać zmiany, jakie dokonały się w tym wzorcowym osiedlu po zjednoczeniu Niemiec. Autor książki na przykładzie tytułowego Lütten Klein ukazuje społeczne skutki przemian politycznych w Niemczech oraz zmiany w mentalności społeczeństwa idące w kierunku nie tyle zasypywania różnic, co pogłębiania pęknięć.

Kucharczyk_Długi Kulturkampf
Historia Niemiec, Historia Polski,

Długi kulturkampf. Pruskie i niemieckie wojny kul(...)

  • Autor:  Grzegorz  Kucharczyk
  • Wydawca:  Narodowe  Centrum  Kultury,  Warszawa  2020
  • Seria:  „Wojny  Kulturowe  przeciw  Polsce”
  • ISBN:  978-83-7982-406-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  301,  [3]

Pojęcie  Kulturkampf  kojarzone jest zazwyczaj z epoką rządów kanclerza Ottona Bismarcka. W publikacji Długi kulturkampf  Grzegorz Kucharczyk wykazuje, że walka z polską kulturą rozpoczęła się w Prusach znacznie wcześniej i była realizowana przez władze zaborcze aż do zakończenia I wojny światowej i odzyskania niepodległości przez Polskę.

Już pod koniec XVIII wieku wśród niemieckich elit kształtowało się przekonanie o kulturalnej i cywilizacyjnej niższości Polaków. Według zaborców wcielenie ziem i ludności Rzeczypospolitej do Prus czy Austrii miało być dla nich szansą na postęp kulturowy. Konieczność misji cywilizacyjnej głoszona w licznych ideach historiozoficznych skutkowała wojną kulturową skierowaną przeciwko polskości. Autor książki ukazuje głoszone przez elity niemieckie poglądy na temat Polaków i polskiej kultury oraz wynikające z nich strategie działania władz zaborczych mające doprowadzić do stopienia (Verschmelzung)  ziem polskich z resztą monarchii Hohenzollernów.

Kiwerska_Ucieczki
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód. Uc(...)

  • Autor:  Jadwiga  Kiwerska
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Prace  Instytutu  Zachodniego”,  nr 97
  • ISBN:  978-83-66412-02-6
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  106, [20]

Latem 1989 roku Niemiecką Republikę Demokratyczną ogarnęła fala ucieczek. Tysiące mieszkańców Niemiec Wschodnich próbowało przedostać się na Zachód, wybierając drogę poprzez placówki dyplomatyczne RFN znajdujące się w trzech państwach bloku komunistycznego.

Publikacja  Przez Budapeszt, Pragę i Warszawę na Zachód  ukazuje przyczyny masowych ucieczek obywateli NRD oraz opisuje ich okrężną drogę ku wolności. Autorka książki przedstawia podobieństwa i różnice w traktowaniu problemu uchodźców z Niemiec Wschodnich przez władze Węgier, Czechosłowacji i Polski. J. Kiwerska podkreśla też wielkie zaangażowanie obywateli tych trzech państw w pomoc ponad 120 tysiącom uciekinierów z NRD.

Książka została wydana również w wersji niemieckiej pt. Über Budapest, Prag und Warschau in den Westen. Die Flucht von DDR-Bürgern im Jahre 1989  (Instytut Zachodni, Poznań 2020).

Historia wizualna
Historia Niemiec, Historia powszechna,

Historia wizualna. Obrazy w dyskusjach niemieckich(...)

  • Redakcja naukowa:  Magdalena  Saryusz-Wolska
  • Wydawca:  Niemiecki  Instytut  Historyczny,  Wydawnictwo  Naukowe  Scholar,  Warszawa  2020
  • Seria:  „Klio  w  Niemczech”,  t. 25
  • ISBN:  978-83-65390-56-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  411,  [1]

W jaki sposób dostępność źródeł wizualnych wpływa na pracę historyków? Jakie możliwości otwierają przed nimi fotografie, filmy, archiwa cyfrowe? Czy obrazy mają wpływ na narracje historyczne?

Antologia Historia wizualna  przedstawia teksty 10 przedstawicieli różnych pokoleń niemieckiej historiografii, którzy próbują znaleźć odpowiedź na powyższe pytania. Przyglądając się wykorzystywaniu obrazów w pracy historyków, autorzy poszczególnych rozdziałów wskazują na potencjał historii wizualnej i związane z nią zagrożenia.

Nowsze
Starsze