Stefan Creuzberger przedstawia dzieje stosunków niemiecko-rosyjskich od I wojny światowej do czasów współczesnych. Niemiecki historyk ukazuje, w jaki sposób od początku XX wieku tworzyły się trwające do dziś wzajemne połączenia i zależności między Niemcami i Rosją.
W pierwszych miesiącach II wojny światowej Bydgoszcz i Pomorze stały się poligonem doświadczalnym dla ludobójczych działań wojskowych i policyjnych formacji III Rzeszy. W dokonanej wówczas przez hitlerowców zbrodni pomorskiej zginęło co najmniej 30 tys. osób.
Monografia Wydarzenia bydgoskie 1939 roku powstała jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut De Republica 3 września 2021 roku, w rocznicę krwawej niedzieli w Bydgoszczy. Publikacja zawiera referaty wygłoszone przez badaczy reprezentujących różne ośrodki naukowe, a także plansze z wystawy oraz fotoreportaż z konferencji, której celem było upamiętnienie tragicznych wydarzeń, określanych przez propagandę wojenną III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag.
W publikacji podjęto próbę oceny działań kanclerz Angeli Merkel w zakresie niemieckiej polityki zagranicznej. Autorzy zastanawiają się, czy skala i charakter zaangażowania Niemiec na arenie międzynarodowej w latach 2005-2021 odpowiadały potencjałowi państwa niemieckiego oraz czy były one adekwatne do oczekiwań i potrzeb społeczności międzynarodowej.
Analizując różne aktywności RFN w latach 2005-2021, badacze ukazują, jak zmieniała się w tym czasie rola Niemiec w Europie i świecie oraz jaki był w tym udział kanclerz Angeli Merkel.
Postać osławionego gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha (1896-1986), zbrodniarza wojennego skazanego w Polsce na karę śmierci (wyrok nie został wykonany), jednego z najważniejszych nazistowskich przywódców, do dziś wzbudza duże zainteresowanie. W czasie II wojny światowej podległe mu terytoria rozciągały się od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego. Zarządzał nimi stosując politykę eksterminacji i masowego terroru, która pochłonęła miliony ofiar.
Naukowa biografia tego nazistowskiego prominenta przybliża osobę i przede wszystkim karierę Kocha w strukturach nazistowskiej Rzeszy. Na podstawie gruntownych badań archiwalnych autor w swej rozprawie doktorskiej, będącej podstawą tej książki, po raz pierwszy w historiografii ukazał w tak pełny sposób rolę Ericha Kocha, jego działalność, a także zaangażowanie w zbrodnie wojenne. Biografia Kocha jest jednocześnie historią NSDAP, rządów Hitlera, ważnym fragmentem historii Prus Wschodnich oraz polityki okupacyjnej w Polsce i Ukrainie.
Gdy w październiku 1950 roku w Niemieckiej Republice Demokratycznej miały odbyć się pierwsze wybory do Izby Ludowej (Volkskammer), przeciw niedemokratycznej formule wyborów zaprotestował Hermann Flade, uczeń liceum z Rudaw. Osiemnastolatek własnoręcznie wydrukował i rozlepił ulotki potępiające oszustwa wyborcze. Flade został aresztowany i w pokazowym procesie skazany na śmierć. Po międzynarodowych protestach karę zamieniono na długoletnie ciężkie więzienie.
Zwolniony po 10 latach, Hermann Flade zbiegł do Republiki Federalnej Niemiec. W 1963 roku opublikował pamiętnik z pobytu we wschodnioniemieckim więzieniu: Deutsche gegen Deutsche – Erlebnisbericht aus dem sowjetzonalen Zuchthaus. Flade zmarł w 1980 roku w Bonn.
Karin König ukazuje postać młodego opozycjonisty, dla którego wolność była ważniejsza od życia i który do końca pozostał zaciekłym przeciwnikiem reżimu SED.
Po upadku muru berlińskiego liczne jego fragmenty rozproszyły się po całym świecie, upamiętniając czasy zimnej wojny. Album Die Berliner Mauer in der Welt lokalizuje 170 miejsc w ponad 50 krajach, w których znalazło się ponad 280 segmentów muru.
Niektóre fragmenty trafiły do Polski. Autorzy albumu odnaleźli je w Warszawie i Gdańsku, w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, w okolicach Terespola, a także w Sosnówce w powiecie oleśnickim, gdzie dr Ludwik Wasecki, pracujący niegdyś w Berlinie Zachodnim, zgromadził i wystawił kilkadziesiąt segmentów muru berlińskiego.
Ślady II wojny światowej są do dziś widoczne w przestrzeni polskich miast nie tylko jako pozostałości walk lub wyburzeń, ale również jako efekt niemieckiego planowania przestrzennego. Niemieccy architekci, urbaniści i projektanci wnętrz podczas okupacji proponowali wprowadzenie określonego ładu, który miał przyczynić się do całkowitej germanizacji terenów opanowanych przez III Rzeszę.
Niels Gutschow pokazuje działalność niemieckich planistów i ich obsesję porządku (Ordnungswahn), poddając analizie moralne aspekty ich pracy oraz aktywne zaangażowanie w politykę okupacyjną. Autor przedstawia losy wybranych specjalistów podczas wojny, a także po jej zakończeniu, kiedy wielu z nich otrzymało prominentne stanowiska przy odbudowie niemieckich miast.
Na uboczu ukazuje mało znany okres funkcjonowania zespołu poligonowego w Łambinowicach (Lamsdorf). Obszar ten, pierwotnie przeznaczony na bazę treningową śląskich pułków armii pruskiej i cesarskiej, później stał się obozem dla jeńców wojennych z wojen XIX i XX wieku.
W latach 1919-1921 obóz w Łambinowicach pełnił też rolę miejsca odosobnienia dla działaczy śląskich, a także dla cywilów, którzy po podziale Górnego Śląska musieli zdecydować, po której stronie nowej granicy chcą mieszkać.
Pochodząca z arystokratycznej rodziny z Prus Wschodnich hrabina Marion Dönhoff po II wojnie światowej zamieszkała w Hamburgu. Tam przez wiele lat współtworzyła pismo „Die Zeit”. Biografię polityczną hrabiny spisał Gunter Hofmann, który współpracował z nią na łamach pisma.
Dziennikarz „Die Zeit” sięga do lat sprzed 1945 r., jednak główną treścią jego książki są czasy powojenne. Marion Dönhoff jako wybitna publicystka o dużym autorytecie utrzymywała kontakty z politykami i intelektualistami w Niemczech i nie tylko. Postać niemieckiej hrabiny dążącej do przybliżania się Polaków i Niemców ukazana została przez Guntera Hofmanna na tle historii Republiki Federalnej Niemiec, a także dziejów hamburskiego tygodnika i jego ewolucji ideologicznej.
W zajętym w 1939 roku Działdowie hitlerowski okupant utworzył „Wielofunkcyjny niemiecki obóz Soldau”, działający do początku 1945 roku. Miejsce to zostało zdobyte przez Armię Czerwoną, a następnie zmienione w Nakazowo Rozdzielczy Obóz NKWD (styczeń – październik 1945 roku).
Radosław Wiśniewski z Muzeum Pogranicza w Działdowie, opierając się na badaniach źródłowych oraz wynikach prac ekshumacyjnych, przybliża dzieje tego mało znanego niemieckiego nazistowskiego obozu. Autor ukazuje specyfikę tego miejsca, wielofunkcyjny charakter oraz warunki w nim panujące, przedstawia również dalsze funkcjonowanie obozu pod rządami NKWD.