Author

Górnośląskie miasta
Historia Niemiec, Historia Polski,

Górnośląskie miasta w XIX i XX wieku. Powstanie(...)

  • Autor:  Bernard  Linek
  • Wydawca:  Instytut  Śląski,  Opole  2020
  • ISBN:  978-83-7126-367-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  384

Bohaterami wybranych tekstów publikowanych przez Bernarda Linka w ciągu ostatnich 20 lat są mieszkańcy górnośląskich miast, zarówno tych industrialnych, powstałych w XIX wieku, jak i starszych miast lokacyjnych. Przykładowe miasta regionu przejściowego (jak autor chciałby nazywać Górny Śląsk, zamiast używać terminu pogranicze) to Zabrze, Chorzów, Opole i Tarnowskie Góry.

Bernard Linek opisuje zjawiska, w wyniku których w XIX i XX wieku w regionie górnośląskim powstawało nowoczesne społeczeństwo o określonych specyficznych cechach: ze znaczną przewagą robotników, a zarazem osadzone w tradycjonalistycznym systemie wartości.

Mazur_Z badań
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Z badań nad stosunkiem mieszkańców Ziem Zachodn(...)

  • Opracowanie:  Zbigniew  Mazur
  • Przygotowanie do druku:  Maria  Wagińska-Marzec
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2021
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 30
  • ISBN:  978-83-66412-21-7
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  168 s., [40] s. tablic

Przeprowadzone w latach 1995-1996 rozmowy z przedstawicielami lokalnych elit intelektualnych Ziem Zachodnich i Północnych zaangażowanymi w budowanie powojennej rzeczywistości przyniosły wiele interesujących spostrzeżeń dotyczących zagadnień związanych z wielowarstwową spuścizną historyczną tych regionów. Spotkania te ukazały, jak odmienne było podejście różnych grup społecznych wobec zastanego krajobrazu kulturowego, na co składało się wiele czynników.

Opublikowany obecnie raport, będący efektem prac podjętych w ramach zainicjowanego przez Zbigniewa Mazura interdyscyplinarnego projektu badawczego realizowanego w latach 90. w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, pozwala lepiej zrozumieć dylematy, przed jakimi stawała wówczas ludność napływowa, a także lokalne władze oraz osoby, które z racji pełnionych funkcji sprawowały pieczę nad przejętą spuścizną.

Hitlers fatal
Historia Niemiec, Historia powszechna,

Hitler’s fatal miscalculation. Why Germany d(...)

  • Autor:  Klaus  H.  Schmider
  • Wydawca:  Cambridge  University  Press,  Cambridge  2021
  • Seria:  „Cambridge  Military  Histories”
  • ISBN:  978-1-108-83491-9
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  XVII, [1], 595

Dlaczego Hitler w grudniu 1941 roku zdecydował się wypowiedzieć wojnę Stanom Zjednoczonym? Klaus H. Schmider stara się odkryć łańcuch zdarzeń, które doprowadziły do tej decyzji.

Autor książki Hitler’s fatal miscalculation  ukazuje wydarzenia tamtego okresu w kontekście polityki wewnętrznej i wojskowej III Rzeszy. Schmider analizuje czynniki, które jego zdaniem wpłynęły na zmianę polityki Hitlera: wojnę ze Związkiem Radzieckim, niepewne stosunki Niemiec z Japonią, kwestie gospodarcze oraz akt Lend-Lease i odchodzenie przez USA od zasady neutralności.

Armee ohne
Aktualności, Niemcoznawstwo,

Armee ohne Auftrag. Die Bundeswehr und die deutsch(...)

  • Autor:  Wilfried von Bredow
  • Wydawca:  Orell  Füssli  Verlag,  Zürich  2020
  • ISBN:  978-3-280-05728-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  199

Jakie jest miejsce Bundeswehry we współczesnej polityce bezpieczeństwa Niemiec? Nad tym pytaniem pochyla się Wifried von Bredow. Niemiecki politolog zastanawia się, czy armia w RFN ma służyć obronie własnego państwa, czy też stanowić międzynarodową siłę interwencyjną.

Jak stwierdza autor książki Armee ohne Auftrag,  w kwestiach wojskowych Niemcy nadal próbują wykorzystywać wzorce z epoki zimnej wojny do rozwiązywania bieżących wyzwań, balansując między powściągliwością a zdecydowanymi działaniami. Rozwój Bundeswehry utrudniają przy tym cięcia budżetowe, a także brak akceptacji społecznej dla działań zewnętrznych niemieckiej armii wynikający z pamięci o narodowosocjalistycznej przeszłości.

Wifried von Bredow uważa, że w dobie kryzysu demokracji i oddalenia Europy od Ameryki zmiany w armii są konieczne, nawet jeśli w publicznym dyskursie przygłuszają je kwestie walki z pandemią oraz zmianami klimatycznymi na świecie.

Westfalacy
Historia Niemiec, Historia Polski,

Westfalacy. Wspomnienia, dzieje datami ujęte, bib(...)

  • Koncepcja, opracowanie autorskie i redakcja:  Jan  Papiór
  • Wydawca:  Wydawnictwo  „Rys”,  Poznań  2020
  • ISBN:  978-83-66666-11-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  602

Publikacja  Westfalacy  została przygotowana w 150 rocznicę pierwszych migracji Polaków za chlebem do Westfalii i Nadrenii na zachodzie Niemiec. Emigracja Westfalaków była z zamierzenia czasowa. Chcieli tylko zarobić nieco grosza i wrócić w rodzinne strony. Tymczasem przebywając na obczyźnie tworzyli polskie środowisko kulturowe, pielęgnując mowę i wiarę ojców.

Przybyli do Nadrenii i Westfalii polscy robotnicy z wykształceniem zaledwie elementarnym nie byli przygotowani do pracy kulturowej w organizacjach społecznych. Bazując jednak na mowie ojczystej i wierze katolickiej starali się zachować łączność między sobą. Gromadzili się w towarzystwach polsko-katolickich, kołach śpiewu i na zjazdach śpiewackich, w gniazdach sokolich i innych organizacjach.

Jan Papiór, autor i wydawca opracowania, oddał głos samym Westfalakom, przytaczając ich wspomnienia, a także starał się uchwycić datami dzieje Polonii Westfalsko-Nadreńskiej oraz zebrał bibliografię dotychczasowych publikacji na ten temat.

NS-Prozesse
Historia Niemiec, Historia powszechna, Niemcoznawstwo,

NS-Prozesse 1945-2015. Eine Bilanz aus juristische(...)

  • Autor:  Karl-Heinz  Keldungs
  • Wydawca:  Edition Virgines,   Düsseldorf  2020 (2. Auflage)
  • ISBN:  978-3-948229-10-8
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  511

Publikacja  NS-Prozesse 1945-2015  przedstawia historię procesów zbrodniarzy nazistowskich z punktu widzenia sędziego. Autor, były przewodniczący sądu w Düsseldorfie, ukazuje różnice w osądzaniu zbrodni przez przez zwycięskie mocarstwa II wojny światowej, przez niemiecką jurysdykcję w RFN i NRD oraz w strefach okupacyjnych w latach 1945-1949, a także przez państwa okupowane przez III Rzeszę w czasie II wojny światowej.

Keldungs zestawia surowe wyroki wydawane w pierwszych procesach z późniejszym usprawiedliwianiem oskarżonych przez sądy niemieckie m. in. młodym wiekiem lub uwikłaniem w system tyranii. Skutkowało to w Niemczech wydawaniem łagodnych wyroków lub nawet uniewinnieniami. Autor podsumowuje, że sądownictwo niemieckie nie umiało poradzić sobie z osądzaniem zbrodni nazistowskich.

Aftershocks
Aktualności, Stosunki międzynarodowe,

Aftershocks. Pandemic politics and the end of the (...)

  • Autorzy:  Colin  Kahl,  Thomas  Wright
  • Wydawca:  St.  Martin’s  Press,  New  York  2021
  • ISBN:  978-1-250-27574-5
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  viii, [4], 448

Amerykańscy eksperci ds. bezpieczeństwa narodowego przedstawiają wyczerpujący opis globalnego wpływu pandemii COVID-19 na całym świecie. Kahl i Wright przewidują, że wywoła ona falę wstrząsów politycznych, tak w Stanach Zjednoczonych, jak i w porządku światowym. W obliczu rosnącego nacjonalizmu, odchodzącej demokracji, spadku zaufania publicznego do rządów, narastającego buntu przeciwko nierównościom spowodowanym przez globalizację, odradzającej się rywalizacji wielkich mocarstw i załamującej się współpracy międzynarodowej, krach gospodarczy spowodowany pandemią pogłębi warunki sprzyjające konfliktom i masowym migracjom.

Autorzy zauważają jednak pewne oznaki nadziei. Kryzys związany z rozprzestrzenianiem COVID-19 przypomina nam o naszym wspólnym człowieczeństwie i wspólnym losie. Według Kahla i Wrighta Stany Zjednoczone mogą wyjść z kryzysu skupiając się na walce z nowym zagrożeniem, jakim jest pandemia, a także domagając się skutecznego współdziałania z innymi demokratycznymi państwami.

Wielojęzyczność
Aktualności, Historia Polski, Książki,

Wielojęzyczność w przestrzeni publicznej. Ślą(...)

  • Redakcja  naukowa:  Monika  Choroś,  Piotr  Pałys
  • Wydawca:  Instytut  Śląski,  Opole  2020
  • ISBN:  978-83-7126-359-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  299

Problem wielojęzyczności i związanej z nią wielokulturowości stanowi ważny element historii i współczesności wielu regionów, w tym sąsiadujących ze sobą Śląska i Łużyc. Regiony te położone na styku Polski, Niemiec i Czech były pod względem językowym różnie traktowane przez władze państwowe.

Publikacja pod redakcją Moniki Choroś i Piotra Pałysa zawiera kilkanaście artykułów na temat funkcjonowania różnorodnych aspektów wielojęzyczności w przestrzeni publicznej z perspektywy historycznej, socjologicznej, politologicznej i onomastycznej. Autorzy tekstów najwięcej miejsca poświęcają zjawiskom zachodzącym na Górnym Śląsku, Łużycach i Śląsku Cieszyńskim, ale omawiają też nazewnictwo na Podlasiu i dwujęzyczność serbsko-słowacką w Wojwodinie, przypominając, że temat wielojęzyczności jest wciąż aktualny i niezmiernie ważny dla mieszkańców wielu regionów Europy.

Polish Church
Historia Polski, Książki,

The Polish Catholic Church under German occupation(...)

  • Autor:  Jonathan  Huener
  • Wydawca:  Indiana  University  Press,  Bloomington  2021
  • ISBN:  978-0-253-05404-3
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  XVII, [3], 352, [1]

Jonathan Huener przybliża anglojęzycznemu czytelnikowi losy Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce pod okupacją niemiecką. Amerykański historyk skupia się na prześladowaniach Kościoła w latach 1939-1945 w Kraju Warty, regionie włączonym przez okupanta do Rzeszy.

Na podstawie źródeł zebranych w polskich archiwach państwowych i kościelnych autor ukazuje szeroką gamę prześladowań, które spotykały duchowieństwo i wiernych w Kraju Warty: aresztowania, przetrzymywanie w obozach koncentracyjnych i w więzieniach, egzekucje, zamykanie kościołów, niszczenie i konfiskatę mienia kościelnego oraz ograniczenie publicznego wyrażania wiary. Huener bada też sposoby reakcji polskich katolików na represyjne środki reżimu nazistowskiego.

W publikacji wykorzystano m. in. dokumenty oraz fotografie ze zbiorów archiwalnych Instytutu Zachodniego.

ZZiP Nowe Konteksty
Aktualności, Historia Polski, Najnowsze publikacje Instytutu Zachodniego,

Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe ko(...)

  • Redakcja:  Małgorzata  Bukiel,  Andrzej  Sakson,  Cezary  Trosiak
  • Wydawca:  Instytut  Zachodni,  Poznań  2020
  • Seria:  „Ziemie Zachodnie – Studia i Materiały”,  nr 29
  • ISBN:  978-83-66412-19-4
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  414, [1] s., [36] s. tablic

Migracje na Ziemie Zachodnie i Północne po II wojnie światowej rozpoczęły zupełnie nowy etap w formowaniu się więzi i relacji w społeczeństwie polskim. Procesy te zachodziły w bardzo zróżnicowany sposób, gdyż specyfika kulturowa poszczególnych regionów stwarzała odmienne warunki bytowe dla przybywających osób.

Autorzy kilkunastu tekstów zebranych w książce Ziemie Zachodnie i Północne (1945-2020). Nowe konteksty  zwracają uwagę na różne kwestie istotne dla formowania się współczesnego społeczeństwa w Polsce XX i początku XXI wieku. Badacze analizują poszczególne zjawiska, zachodzące w społecznościach lokalnych i regionalnych na terenach przyłączonych do Polski po II wojnie światowej.

Całości publikacji dopełnia bibliografia wybranych prac Andrzeja Kwileckiego (1928-2019), uczonego szczególnie zasłużonego w dziedzinie badania przemian społecznych zachodzących na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Nowsze
Starsze