Browsing Category

Historia Polski

Familoki
Aktualności, Historia Polski,

Familoki. Śląskie mikrokosmosy

  • Autor:  Kamil  Iwanicki
  • Wydawca:  Grupa  Wydawnicza  Helion,  Gliwice  2023
  • Seria:  „Editio”
  • ISBN:  978-83-8322-302-5
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  255, [1]

Familoki to robotnicze domy wielorodzinne stawiane zazwyczaj w zabudowie koszarowej. Na niektórych osiedlach powstawały ich całe kwartały, jak w katowickim Nikiszowcu czy w Mysłowicach. Oprócz Śląska familoki można znaleźć w innych polskich miastach – np. w Łodzi lub Żyrardowie.

Autor książki ukazuje zanikającą obecnie rzeczywistość dawnych domów robotniczych. Kamil Iwanicki traktuje tytułowe familoki jako punkt wyjścia do opowiedzenia szerzej o mieszkańcach kolonii robotniczych i ich codzienności, pracy, tradycjach, zwyczajach, ale i o wielkiej historii, która niejednokrotnie miała znaczący wpływ na ich życie.

Nazi Germany
Historia Niemiec, Historia Polski, Historia powszechna,

Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule. R(...)

  • Autor:  Rachel  O’Sullivan
  • Wydawca:  Bloomsbury  Publishing,  London – New York  2023
  • Seria:  „Modern  Histories  of  Politics  and  Violence”
  • ISBN:  978-1-3503-7722-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  [12], 252, [4]

Publikacja Nazi Germany, annexed Poland, and colonial rule  przedstawia ekspansję nazistowskich Niemiec w dwóch okręgach – Kraju Warty i Gdańsku-Prusach Zachodnich, ukazując ją przez pryzmat kolonializmu.

Autorka bada idee i dyskursy związane z ekspansją, osadnictwem i propagowaną misją cywilizacyjną, uznając je za nieodłączny element rządów III Rzeszy w Polsce. Rachel O’Sullivan porównuje metody stosowane przez nazistów z kolonialnymi metodami asymilacji, ujarzmienia i przemocy stosowanymi przez Niemców w Afryce.

Wśród źródeł i ilustracji wykorzystanych w książce brytyjskiej historyczki znalazły się m. in. dokumenty z Archiwum II wojny światowej ze zbiorów Instytutu Zachodniego.

Juliusz Dinder
Historia Niemiec, Historia Polski,

Juliusz Dinder 1830-1890, arcybiskup gnieźnieńsk(...)

  • Autor:  Robert  Romuald  Kufel
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Archidiecezji  Lubelskiej  „Gaudium”,  Lublin  2023
  • ISBN:  978-83-7548-355-0
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  517

W 1886 roku urodzony na Warmii niemiecki duchowny został powołany jako pierwszy od średniowiecza nie-Polak na urzędy arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i poznańskiego. Nominację tę poparł kanclerz Otton Bismarck, który spodziewał się od Dindera współpracy w dziele germanizacji.

Robert R. Kufel prezentuje postać i działalność dziewiętnastowiecznego arcybiskupa na tle ówczesnej sytuacji Kościoła katolickiego w zaborze pruskim. Julius Dinder dobrze rozumiał swoją sytuację – musiał godzić oczekiwania wrogo nastawionego do katolików kanclerza z postawą wiernych i duchowieństwa obu diecezji. Gdy po kilku latach zmarł, prasa polska we wspomnieniu pośmiertnym doceniła arcybiskupa za jego poczucie sprawiedliwości i życzliwość, która jednała mu serca i umysły.

Arcybiskup Dinder został pochowany w katedrze poznańskiej, co upamiętnia epitafium wykonane przez Władysława Marcinkowskiego, znajdujące się przy wejściu do kruchty południowej.

Czas bestii
Historia Niemiec, Historia Polski,

Czas bestii. Terror w okupowanej Polsce 1939-1945

  • Autor:  Adam  Pleskaczyński
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Instytutu  Pamięci  Narodowej,  Poznań – Warszawa  2023
  • ISBN:  978-83-8229-830-7
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  495

Liczący 1200 archiwalnych zdjęć album ukazuje oblicza niemieckiego i sowieckiego terroru na okupowanych w latach II wojny światowej ziemiach polskich. Opublikowane fotografie przedstawiają eksterminację polskiej inteligencji i ponurą codzienność okupowanej Polski: masowe egzekucje, aresztowania, pacyfikacje polskich wsi, ale również zagładę ludności żydowskiej, deportacje, wywózki na roboty przymusowe do Niemiec i do sowieckiego Gułagu, funkcjonowanie więzień i wszelkiego rodzaju obozów.

Materiał ikonograficzny został wybrany z liczących kilkadziesiąt tysięcy zdjęć zbiorów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej i wielu innych instytucji w Polsce i za granicą, m. in. ze zbiorów Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

Bezduszni
Historia Polski, Książki,

Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych

  • Autor:  Kalina  Błażejowska
  • Wydawca:  Wydawnictwo Czarne,  Wołowiec  2023
  • Seria:  „Reportaż – Wydawnictwo Czarne”
  • ISBN:  978-83-8191-758-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  325, [3]

O polskich ofiarach nazistowskiego programu eutanazji wiadomo niewiele. To, co udało się ustalić, nie dotarło do powszechnej świadomości, mimo że ofiar tych było co najmniej dwadzieścia tysięcy, a po raz pierwszy komory gazowej Niemcy użyli do zgładzenia pacjentów szpitala psychiatrycznego w Owińskach koło Poznania.

Na wybranych przykładach – dziecięcej kliniki psychiatrycznej w Lublińcu, szpitala psychiatrycznego dla dorosłych w Gostyninie oraz domu opieki w Śremie – autorka Bezdusznych opowiada o zagładzie pacjentów szpitali psychiatrycznych i mieszkańców domów opieki w okupowanej Polsce. Błażejowska opisuje wszystkie grupy ofiar: od dzieci po najstarszych, od chorych neurologicznie lub psychicznie po niepełnosprawnych i niesamodzielnych. Książka przywraca pamięć o zagładzie osób przeznaczonych przez nazistów do likwidacji jako życie niewarte życia.

Wdowiński_A my
Historia Polski, Książki,

A my nie jesteśmy wybawieni

  • Autor:  Dawid  Wdowiński  (1895-1970)
  • Redakcja: Martyna Grądzka-Rejak
  • Wydawca:  Wydawnictwo  Instytutu  Pamięci  Narodowej,  Warszawa  2023
  • ISBN:  978-83-8229-708-9
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  237, [3] s., [48] s. tablic

W 2023 roku obchodzono 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. W nawiązaniu do tych wydarzeń wydano przekład wspomnień Dawida Wdowińskiego, zaangażowanego w działalność Żydowskiego Związku Wojskowego. Jego zapiski stanowią ważne źródło do studiów nad dziejami getta warszawskiego oraz toczącego się tam powstania.

Wspomnienia Wdowińskiego po raz pierwszy opublikowano w Stanach Zjednoczonych (And We Are Not Saved, 1963), a w 1970 roku ukazało się ich tłumaczenie na język hebrajski. Obecne wydanie jest pierwszą publikacją tekstu w języku polskim.

Sakson Mazur
Historia Polski, Książki,

Andrzej Sakson. Mazur z wyboru

  • Autor:  Martyna  Siudak
  • Wydawca:  Oficyna  Retman,  Dąbrówno  2023
  • ISBN:  978-83-62552-43-6
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  189, [3]

Publikacja  Andrzej Sakson. Mazur z wyboru  to reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom sprawy mazurskiej. Autorka porusza temat mniejszości narodowych i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne.

Oparta na rzetelnej kwerendzie tekstów naukowych oraz wywiadach z bohaterem i jego otoczeniem książka ukazuje nie tylko biografię i drogę naukową związanego przez wiele lat z Instytutem Zachodnim profesora Andrzeja Saksona, ale także jego ustalenia naukowe. Interesująca opowieść o tożsamości Mazurów wybrzmiewa tu przez pryzmat badacza tej społeczności.

Powst wlkp
Historia Niemiec, Historia Polski,

Powstanie Wielkopolskie 1918-1919

  • Redakcja:  Olaf  Bergmann
  • Wydawcy:  Wielkopolskie  Muzeum  Niepodległości – Poznań,  Muzeum  Historii  Polski, Instytut  Pamięci  Narodowej – Warszawa  2022
  • Seria:  „Wokół  Niepodległej”
  • ISBN:  978-83-953434-9-0 (WMN) ; 978-83-65248-68-8 (MHP) ; 978-83-8229-579-5 (IPN)
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  311

Powstanie Wielkopolskie 1918–1919 zadecydowało o powrocie kolebki państwa polskiego w granice odrodzonej Rzeczypospolitej. Zryw mieszkańców Poznańskiego to akt niepowtarzalny, choć przez długie lata mało znany poza Wielkopolską. Obchodzony 27 grudnia Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego podkreśla i docenia triumf, który w ogromnym stopniu wpłynął na dzieje naszego narodu.

Praca zbiorowa pod redakcją Olafa Bergmanna ukazuje Powstanie Wielkopolskie w szerokiej perspektywie. Genezę wydarzeń z przełomu lat 1918-1919 autorzy 15 tekstów widzą w wydarzeniach i procesach poprzedniego stulecia, zaś skutki – w dziesięcioleciach po jego zwycięstwie.

Europa und Europaer
Historia Polski, Historia powszechna, Problematyka europejska,

Europa und die Europäer. Perspektiven der polnisc(...)

  • Redakcja:  Bożena  Gierat-Bieroń,  Janusz  Józef  Węc
  • Wydawca:  Harrassowitz Verlag,  Wiesbaden  2023
  • Seria:  „Polen  in  der  Gegenwart”,  Bd. 2
  • ISBN:  978-3-447-12024-1
  • Oprawa:  miękka
  • Liczba stron:  XI,  294

Pierwszą część publikacji Europa und die Europäer  poświęcono analizie myśli politycznej Bronisława Geremka i jego wkładu w reorientację polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa po 1989 roku. Tematem drugiej części jest natomiast bieżąca debata o przyszłości Unii Europejskiej. To dwoiste ujęcie ułatwia całościowe zrozumienie znaczenia postaci Geremka jako polskiego męża stanu, Europejczyka i wizjonera.

Bronisław Geremek czerpał z idei ojców integracji europejskiej, takich jak Jean Monnet, Robert Schuman czy Jacques Delors. Dla polskiego polityka jednym z celów Unii Europejskiej było położenie fundamentów pod trwały, demokratyczny porządek pokojowy w Europie. Geremek podkreślał też obopólną korzyść rozszerzenia Unii Europejskiej o Europę Środkową – zarówno dla UE, jak i dla krajów kandydujących.

Sladami Rodła
Historia Niemiec, Historia Polski,

Śladami Rodła. Leksykon Złotowszczyzny

  • Redakcja:  Anna  Forecka
  • Wydawca:  Dom  Polski – Centrum  Idei  Rodła,  Zakrzewo  2023
  • ISBN:  978-83-968402-0-2
  • Oprawa:  twarda
  • Liczba stron:  159 s., [40] s. tablic

Od powstania V Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech minęło 100 lat. Do dziś ogromny szacunek budzi walka ludności polskiej na Pograniczu, najpierw o powrót do odrodzonej Rzeczypospolitej, a gdy to się nie udało, o zachowanie polskości: języka, kultury, tradycji, wiary oraz instytucji gospodarczych.

W leksykonie Złotowszczyzny wydanym przez Dom Polski – Centrum Idei Rodła w Zakrzewie zamieszczono 143 hasła przypominające osoby i wydarzenia z dziejów V Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech. Publikacja została opracowana przez historyków i  regionalistów w oparciu o obszerną literaturę naukową, popularnonaukową i wspomnieniową. Całość wzbogacają liczne ilustracje oraz mapy.

Starsze