2023 1-2 (386) W CIENIU WOJNY

Otwierający to wydanie „Przeglądu Zachodniego” artykuł prezentuje dynamikę pomocy świadczonej przez Unię Europejską w pierwszym roku trwającej na Ukrainie wojny, prowadząc do interesujących konkluzji o skuteczności instrumentów prawnych oraz instytucjonalnych wykorzystanych w tym największym od niemal ośmiu dziesięcioleci kryzysie migracyjnym i humanitarnym. Niejednokrotnie traktowana sceptycznie, europejska solidarność zaskoczyła także swoich krytyków, choć przecież nadal nie uwolniła się od dramatycznej dychotomii, dzielącej ukraińskich tułaczy i ludzi ginących na Morzu Śródziemnym.

W kolejnych opracowaniach znajdziemy wiele odniesień do przeszłości oraz pytań o doświadczenia wymagające przekraczania rutyny i doraźnych barier. Brzemiona historii na długo determinują postawy ludzkie, ale w podobnym stopniu ograniczają sferę polityki i relacji międzynarodowych, czego przykładem była niemiecka doktryna militarna. Żywotność dziejowych stygmatów można też odnieść do trwającego nad Dnieprem konfliktu - trudno dziś nawet oszacować, jak długo będzie on rzutował na postawy oraz decyzje Ukraińców, Rosjan i innych narodów. Z kolei realia globalnych powiązań powodują, że konflikt na Ukrainie może zasadniczo zmienić pozycję Chin, a cień trwającej wojny kładzie się na tak odległych zakątkach kuli ziemskiej, jak Alaska czy Svalbard. W każdej z tych perspektyw widać również kluczową rolę komunikacji: wynikającą z powszechnego dostępu do informacji czy instrumentalizacji i propagandy, prób rewidowania historii oraz manipulacji posuniętej do tzw. fake newsów.