2016-4 (361) WIELOWYMIAROWE ASPEKTY MOCARSTWOWOŚCI

Artykuły 2016-4 (361)

Podjęta na łamach najnowszego numeru „Przeglądu Zachodniego” tematyka ukazała wielowymiarowe aspekty mocarstwowości. Pojęcie mocarstwa ciągle budzi skojarzenia z przeszłością, choćby XIX stulecia; dzisiejsze dylematy Wielkiej Brytanii stojącej w obliczu Brexitu i niepodległościowe aspiracje Szkocji to inne już echa tamtego sposobu definiowania mocarstwowości. Rozstrzygnięcia narodowego referendum czy siła tkwiąca w karcie wyborczej implikują jednak zmiany we wspólnocie ponadnarodowej, przekraczające nawet skalę kontynentu. Epoka świata bipolarnego minęła, ale ciągle trudno jest zaakceptować świat multipolarny, konstytuowany przez centra polityki, ekonomii, bezpieczeństwa, nauki czy kultury o zróżnicowanej sile oddziaływania. Z jeszcze większym trudem przychodzi podmiotom międzynarodowym pogodzić się z utratą czy poważnym osłabieniem dotychczasowej pozycji; konkluzje artykułu o polityce ludnościowej Federacji Rosyjskiej wskazują m.in. coraz powszechniejszą potrzebę akceptacji migracji jako środka przeciwdziałającego zapaści demograficznej. Warta rozważenia jest też alternatywa podsuwana przez doświadczenia XXI w. – może mianem mocarstw trzeba dziś określać nie największe nawet państwa, ale ich alianse budowane na fundamentach interesów gospodarczych czy politycznych? I tu dokonuje się powolna ewolucja – mimo niewątpliwych sukcesów, niełatwo wszak dziś wygłosić z przekonaniem stwierdzenie o mocarstwowym charakterze Unii Europejskiej. Ale może trzeba kolejny raz przypomnieć o ideach przyświecających twórcom jej zalążków i na przekór wydarzeniom dostrzec nowy wymiar mocarstwowości w krzewieniu zasad praworządności, poszanowaniu praw człowieka czy dbałości o codzienne bezpieczeństwo?

- Marek Mikołajczyk, Europejskie dylematy Wielkiej Brytanii – od planu Schumana do Brexitu
- Tomasz Czapiewski, Rozważania nad szkockim kontekstem upadku brytyjskiego imperium. Między wewnętrznym a zewnętrznym kolonializmem
- Jadwiga Kiwerska, Ewolucja przywództwa Stanów Zjednoczonych po zimnej wojnie
- Paulina Matera, Implikacje porozumienia nuklearnego z Iranem dla polityki Stanów Zjednoczonych na Szerokim Bliskim Wschodzie
- Ewa Cieślik, Potencjał ekonomiczny Chin i jego pozycja w gospodarce światowej
- Andrzej Szabaciuk, Polityka ludnościowa jako element strategii odbudowy pozycji imperialnej Federacji Rosyjskiej
- Dariusz Wojtaszyn, Sportwunderland DDR - powstanie i upadek sportowego mocarstwa
- Krzysztof Siwek, Granica polsko-niemiecka w stosunkach Polski ze Stanami Zjednoczonymi w latach 1956-1970
- Magdalena Karolak-Michalska, Elita polityczna Polski wobec wyzwań Euromajdanu i kryzysu ukraińskiego w latach 2013-2014
- Marian Gorynia, Miejsce gospodarki polskiej w gospodarce Unii Europejskiej w latach 2003-2014
- Marcin Kleinowski, Monitorowanie przestrzegania zasady praworządności w Unii Europejskiej
- Elżbieta Roszko-Wójtowicz, Bezpieczeństwo na drogach UE - porównania międzynarodowe
- Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska, Austriacka polityka zagraniczna w XXI wieku. Kontynuacja i zmiana

Spis treści, streszczenia oraz wybrany artykuł na stronie Przeglądu Zachodniego