Rocznica powstania Muru Berlińskiego
#MurBerliński #64.rocznicapowstania #bezprawieSED #rozrachunek #MiejscaPamięci #dotacje #Weimer
W 64. rocznicę wzniesienia Muru Berlińskiego, który od 13 sierpnia 1961 r. do 9 listopada 1989 r. dzielił Berlin na część wschodnią i zachodnią, w Berlinie i Brandenburgii odbyły się uroczystości z udziałem ważnych polityków. Ich celem było upamiętnienie 140 ofiar, które straciły życie podczas próby ucieczki do zachodniej części miasta oraz setek osób, które zostały ranne lub aresztowane.
Minister stanu ds. kultury i mediów Wolfgang Weimer, uczestniczący w uroczystościach, oświadczył, że bezprawie władzy komunistycznej w NRD będzie nadal systematycznie rozliczane oraz że przyszłym generacjom należy wciąż przypominać o ofiarach tej autorytarnej władzy. Jak stwierdził Weimer, Mur Berliński jest symbolem „pogardzającego człowiekiem reżimu NRD, braku wolności i samowoli dyktatury SED”. Wspomniał o tych wszystkich, którzy stracili wówczas życie z powodu rozkazu strzelania do osób próbujących przedostać się przez Mur. Wśród nich był 18-letni Peter Fechter, zastrzelony w 1962 r. przez straż graniczną NRD. „Losy i cierpienia bliskich ofiar stanowią dziś przestrogę, że wolność nie jest stanem danym raz na zawsze, ale nieustającym zadaniem” – mówił Weimer.
W 2025 r. stowarzyszenie Stiftung Berliner Mauer, finansowane przez urząd pełnomocnika rządu ds. kultury i mediów (BKM), szczególną uwagę poświęca dzieciom, które zginęły w związku z istnieniem Muru. Jednym z nich był 5-letni Çetin Mert z Kreuzbergu, który w 1975 r. podczas zabawy wpadł do Sprewy i ratownicy, nie mogąc przekroczyć wewnątrzniemieckiej strefy granicznej, nie zdołali go uratować.
Niemcy konsekwentnie podejmują działania na rzecz „przepracowania” okresu dyktatury partii komunistycznej w NRD. Ważną rolę spełniają w tym procesie Miejsca Pamięci (Gedenkstätte), przywołujące pamięć o bezprawiu i prześladowaniach oraz kształcące świadomość historyczną. Tym samym – jak stwierdził minister Weimer - działają one na rzecz demokracji i przestrzegania podstawowych praw w Niemczech, wzmacniając „system immunologiczny” całego społeczeństwa przeciwko tendencjom totalitarnym. Należy więc - podkreślił - jak najszybciej zakończyć aktualizację koncepcji dotyczącą tychże ośrodków.
Do instytucji zajmujących się rozrachunkiem z dyktaturą SED (dotowanych ze środków BKM) należą m.in. Stiftung Berliner Mauer, Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur, Deutsch-Deutsches Museum w Mödlareuth, Gedenkstätte Berlin-Hohenschönhausen, Gedenkstätte Deutsche Teilung Marienborn, Museum in der „Runden Ecke“ w Lipsku oraz Initiativgruppe Geschlossener Jugendwerkhof Torgau. Do tego dochodzi jeszcze Archiwum Federalne: Bundesarchiv – Stasi-Unterlagen-Archiv, które przypomina o bezprawiu Stasi, tajnej policji NRD.
Na rozliczanie się z reżimem z puli federalnej przeznacza się rocznie ok. 16 mln euro. Na najbliższe lata przewidziano także ok. 5 mln euro na zbudowanie centralnego pomnika poświęconego ofiarom władzy komunistycznej w Niemczech. W ramach programu dla młodzieży „Jugend erinnert” BKM dotuje również pozaszkolne projekty edukacyjne, realizowane przez ośrodki pamięci oraz instytucje oświatowe i kulturalne. Celem tych programów jest przyczynienie się do wzmocnienia postaw demokratycznych i aktywnego zaangażowania na rzecz wartości podstawowych. Obecnie z budżetu kultury dotacje otrzymuje 15 takich przedsięwzięć na łączną kwotę ok. 2,8 mln euro. (M. Wagińska-Marzec)
https://www.berlin.de/rbmskzl/aktuelles/media/64-jahrestag-des-baus-der-berliner-mauer-1590026.php